Rust en geluk vinden na borstkanker
Shannon Bahar
Is het echt zo druk in de wereld dat ik onrustig ben, of is het mijn geest?
Lees het verhaal van een vrouw die op 49-jarige leeftijd borstkanker kreeg en zie hoe ze ermee omgaat. De coronacrisis is een feit en de angst komt weer terug.
Een autobiografie van een vrouw, die het uiteindelijk zelf durft te vertellen en vooral rust en geluk probeert te vinden in een roerige tijd als nu.
Inhoud
Colofon 3 (#u2a9ddb27-09c8-5ddc-a44b-5634161ee386)
CITAAT 4 (#uc3d61da7-04ad-5c51-80f5-6b7acee6c697)
VOORWOORD 5 (#ue64fc9b6-c5fd-5559-bcbb-f8d192b90e1b)
INLEIDING 6 (#uaa089c7a-11bd-5b30-8dde-8e559d939b80)
HOOFDSTUK 1 - CORONACRISIS (MAART 2020) 7 (#u4e53cc17-0a9f-57d5-9e40-bac606d75b1f)
Hoe is het om vanuit huis te werken 7 (#u4e53cc17-0a9f-57d5-9e40-bac606d75b1f)
Rustiger aan doen 12 (#ulink_e2faca41-c9fb-5277-a3bb-262606827aa0)
HOOFDSTUK 2 - ANGST 14 (#ud79d856b-1611-51b0-8aac-34210202fc8c)
Ziekteproces 14 (#ud79d856b-1611-51b0-8aac-34210202fc8c)
Bestralingen 20 (#ulink_3d81d437-2172-5a1a-be16-9ee90c4e035a)
Gevolgen ziekte en gedrag anderen 22 (#ulink_c44ad6e5-d38d-5f55-95bb-cb1dfeb0ec63)
HOOFSTUK 3 - REVALIDATIE 36 (#u6cab8383-245e-5097-b260-8c4d08bf1f61)
Acceptatie 36 (#u6cab8383-245e-5097-b260-8c4d08bf1f61)
Genezing 39
Mindfulness 41
HOOFDSTUK 4 - GEZOND BLIJVEN 46 (#u238dc29e-5e43-5c5c-8a12-d90b49858a11)
Onze gewoonten en manier van leven 46 (#u238dc29e-5e43-5c5c-8a12-d90b49858a11)
De Blauwe Zones 49
Voeding en gewoonten 52
HOOFDSTUK 5 - WERKEN 55 (#u86f4e94e-c2b9-591d-8c66-c251576e13f1)
De wil om te leven na borstkanker 55 (#u86f4e94e-c2b9-591d-8c66-c251576e13f1)
Coronatijd 58
Leren omgaan met stress 61
HOOFDSTUK 6 - TOEKOMST 68 (#u55969ca7-78cd-5a90-8afc-6bafed889015)
Ouder worden 68 (#u55969ca7-78cd-5a90-8afc-6bafed889015)
Passie en liefde 71
HOOFDSTUK 7 - HOE ZAL DE TOEKOMST ERUITZIEN? 73 (#u46c7437a-8d3c-5e8a-b312-e2e827cce0cd)
Angst voor het coronavirus en de crisis overleven 73 (#u46c7437a-8d3c-5e8a-b312-e2e827cce0cd)
Rust en geluk vinden 83
NAWOORD 90 (#u0e71cd98-9138-53e3-87ac-76180d0cb4d7)
Colofon
Alle rechten op verspreiding, met inbegrip van film, broadcast, fotomechanische weergave, geluidsopnames, electronische gegevensdragers, uittreksels & reproductie, zijn voorbehouden.
В© 2021 novum publishing
ISBN drukuitgave: 978-3-99107-509-7
ISBN e-book: 978-3-99107-510-3
Lectoraat: M. Moors
Vormgeving omslag: Kimminthien | Dreamstime.com
Omslagfoto, lay-out & zetting: novum publishing
www.novumpublishing.nl (http://www.novumpublishing.nl)
CITAAT
HET LEVEN IS MOOI, ALS JE ER ZELF IETS MOOIS VAN MAAKT.
SOMS LOOPT HET LEVEN ANDERS DAN WIJ WILLEN,
EN HET BELANGRIJKSTE IS DAN DAT JE ER ONDANKS
ALLES HET BESTE VAN MAAKT.
VOOR ALLE LIEVE PERSONEN DIE MIJ BEGRIJPEN EN ER ALTIJD ZIJN,
DE LIEFDE DIE IK DAGELIJKS ERVAAR OM VERDER TE GAAN.
VOORWOORD
Dit boek gaat over mijn leven na borstkanker (2012).
Mijn dank aan alle lieve mensen die mij geholpen hebben in een van de moeilijkste periodes van mijn leven.
Borstkanker krijgen is heftig. Een kankerpatiГ«nt zijn valt niet mee. Het besef dat je geluk hebt gehad en er nog bent en dat je leven ieder moment voorbij kan zijn, veranderde mijn leven radicaal. Dat besef maakte dat ik besloot mijn leven heel anders in te richten.
En na alle behandelingen herken je jezelf niet meer en moet je opnieuw leren leven. Een zoektocht naar mezelf totdat de coronacrisis aanbreekt…
INLEIDING
Het idee om dit boek te schrijven is ontstaan in 2015, tijdens een van de sessies die ik had bij mijn psychotherapeut Annelies. Ik weet niet waar ik beginnen moet, ik heb zoveel te vertellen en ik zeg letterlijk tegen Annelies dat ik wel een boek kan schrijven over mijn leven. Er zijn zoveel hoogte- en dieptepunten geweest. Soms kom je op je pad veel hobbeltjes tegen, dat je het af en toe niet ziet zitten, maar de kunst is om toch te proberen verder te gaan.
Annelies reageert meteen enthousiast en zegt: “Wat leuk” en lacht naar mij, en zegt er meteen achteraan dat ze mijn boek als eerste zal kopen als ik dat doe. Ik voel mij natuurlijk gevleid dat ze zo positief reageert.
Ik had lang geleden al besloten om te beginnen. Maar had helaas de kracht niet om door te zetten. Toen ik een paar jaar later met mijn kinderen hierover sprak, waren ze allen ook erg enthousiast. Ik vond het toen moeilijk om gevoelige informatie in een boek bloot te leggen. Schreef een aantal bladzijden, begon te twijfelen en ben er toen mee gestopt. Vandaag heb ik besloten de draad weer op te pakken en wat er ook gebeurt, ik zal en moet schrijven.
HOOFDSTUK 1 - CORONACRISIS (MAART 2020)
Hoe is het om vanuit huis te werken
Vreselijk vind ik het, overal op de hele wereld gaan mensen dood aan corona. Ik sta in mijn woonkamer naar buiten te kijken en ben best van slag. Het is zaterdag 14 maart 2020, ik hoor de regen tikken op het raam en het gaat steeds harder. Ik sta binnen met een kopje koffie in mijn hand naar buiten te staren. Af en toe kijk ik naar de boom achter en zie de bladeren lichtjes bewegen. Het is me niet eerder opgevallen dat de boom achter zo enorm groot is. Jeetje, hij is ook nog eens volgroeid, zo snel al, vorig jaar was hij toch een stuk kleiner en zou mijn buurman hem laten snoeien.
Ik weet het niet meer, dat is lang geleden. Het maakt ook niet uit. Ik ben de laatste tijd zeven dagen aan het werk en kom meestal laat thuis waardoor ik niet alleen de boom mis, maar meerdere dingen in en om het huis. Zoals de lekkage van het dak en de tulpenbollen die in de grond moeten. Gelukkig heb ik een zoon die mij daar regelmatig op attendeert.
Ik probeer heel even nog te genieten van de natuur en mijn heerlijke bakje koffie. Ik stop met staren en schuif aan de grote tafel in de woonkamer waar ik regelmatig mijn administratie doe. Een plek waar ik graag zit en mijn gedachten de vrije loop kan laten. Als eindverantwoordelijke heb ik gisteren besloten om de zaak, voorlopig te sluiten en de werkzaamheden zoveel als mogelijk uit de thuissituatie te gaan organiseren. Dat betekent dus veel denkwerk en improvisatie.
Ik kijk weer naar buiten en voel me een Вbeetje raar, ik moet even wennen aan de nieuwe situatie en stel mezelf de belangrijkste vraag: Waarom maakt werken mij gelukkig? Dat vraag ik mezelf al een tijdje af en is dat ook zo? Goede vraag naar mezelf!
De coronabesmettingen stijgen ondertussen explosief en het wordt steeds erger. Na een paar dagen is het advies om landelijk alles af te sluiten. Er wordt vanuit de overheid gevraagd om vooral vanuit huis te gaan werken. En afstand houden van 1,5 meter is een must.
Voordat de corona uitbrak, maakte ik lange dagen buiten en thuis. En voel een tijdje al een vermoeidheid die ik niet kan plaatsen. Rugpijn die mij irriteert en maar blijft terugkomen bij langdurig zitten. Mijn hele lichaam doet pijn en ik slaap slecht. En mijn plannen om minder te werken lukken helaas niet. De huisarts adviseerde mij allang om aan mijn gezondheid te werken, maar ik maakte daar geen tijd voor totdat ik nu thuis eindelijk ontdek dat ik dingen moet veranderen. Waarom werk ik zoveel? vraag ik mij vaak af, of wil ik altijd bezig zijn. Waarom denk ik zoveel over het leven na? Waarom vind ik opeens gelukkig zijn zo belangrijk?
Totdat de coronatijd aanbrak, ergens in februari, hoorde ik iedereen om mij heen praten over corona. Ik wist niet eens wat het was, het boeide mij ook niet echt, had er niet echt aandacht voor, leek het. Totdat ik een keertje bij iemand thuis was en naar het nieuws keek en dacht: Wat is dit? Waarom gaan er zoveel mensen in China dood? Aangezien ik al jaren geen tv kijk en meestal aan het werk ben, volg ik niet al het nieuws. Ik reageer ook geschrokken en verbaasd en vraag me af waar de wereld naartoe gaat. Ik hoor terloops ook dat hele steden afgesloten worden. Heftig. In ieder geval schrik ik hiervan. En dan hoor ik dat er ook in ItaliГ« heel veel meer besmettingen zijn en vervolgens ook in Nederland.
Aangezien ik in de ouderenzorg werk, besluit ik als eindverantwoordelijke om de zaak ook te sluiten voordat het landelijk besloten wordt. De zogenaamde lockdown. Zelf ben ik ook longpatiГ«nt en heb een lage weerstand door de vele uren die ik de laatste jaren maak, en behoor ik ook tot de risicogroep, dus is het niet moeilijk om een besluit te nemen, vooral in het belang van iedereen.
Na de eerste dagen van frustraties en beperkingen, merk ik dat ik het fijn vind om thuis te zijn. Ik ervaar een soort rust en dat voelt prettig. Ik proef de rust die ik al een tijdje zoek. Wat ik ook proef, is een enorme angst om dood te gaan en ik blijf daarom angstvallig thuis en durf echt niet naar buiten.
Als iemand aan de deur komt bij mij thuis, de postbode of iemand komt boodschappen brengen, en die komt iets dichterbij, dan merk ik dat goed. Ik voel me dan ongemakkelijk en probeer angstvallig afstand te bewaren en ben ontzettend bang om besmet te raken. Ik begin dan spontaan te zweten van angst, zo erg is het. Ik schaam me er ook voor en durf niemand dat hardop te vertellen. Ik ben niet zozeer bang om ziek te zijn, want dat heeft niemand in de hand, maar ik ben bang voor de vreselijke gevolgen van de ziekte die bekend zijn en dat je versneld dood kan gaan. Ik wil nog helemaal niet dood, ik wil nog zoveel doen, en nog vele delen van de wereld zien voor ik vertrek.
Ik ben ook verantwoordelijk voor de continuГЇteit van het bedrijf waar ik voor werk. CliГ«nten en personeel aansturen is pittig in deze tijd. En vooral alle regels naleven is belangrijk.
Ik wil ook nog uren en dagen met mijn kinderen praten. Ik wil nog een weekendje naar mijn moeder in Amsterdam gaan logeren en bijkomen. Ik heb haar de laatste tijd ook verwaarloosd, evenals mijn kinderen waar ik met moeite twee keer per jaar kom. Mijn broers en zussen zie ik te weinig, ik kan me dat niet eens herinneren. Door alle hectiek en vermoeidheid heb ik bijna geen sociaal leven meer, lijkt het. Mijn vriend zie ik ook amper en ik ben vaak te moe om normale gesprekken te voeren. Kortom, het is in ieder geval geen tijd om te gaan, onder geen beding. Ik wil nog iedereen zien en vooral bijpraten, daar heb ik enorm veel behoefte aan. Ik wil minimaal 80 jaar worden, roep ik vaak, zoals mijn moeder en alle ouderen om mij heen.
Mijn moeder, die ondanks haar 79 jaar en haar beperkingen, nog steeds zelfstandig woont en met een stukje zorg en hulp van de mantelzorgers zoveel mogelijk zelf probeert te doen. Ik bewonder haar kracht, zeker toen ik hoorde van mijn zusjes dat ze laatst gevallen was, uren op de grond lag, overeind krabbelde en op het knopje drukte. Gelukkig kwam er iemand van de centrale gauw langs en konden ze haar met zijn tweetjes optillen en de ambulance bellen. Dank aan God dat mijn moeder niks gebroken heeft en nu inmiddels loopt en dat nog elke dag. En dat is nu goed te merken in deze tijd dat we elke dag horen dat heel veel mensen doodgaan. En gezien mijn eigen leeftijd en longproblemen ben ik een gevoelige doelgroep. En dat maakt het nog angstiger.
Door al deze veranderingen door het coronavirus, ben ik over mezelf veel meer gaan nadenken. Ik ben al enige tijd erg moe door mijn werk en pieker veel en mijn weerstand is ook niet wat het wezen moet. Door alle regelgeving in de branche waarin ik werk, maak ik namelijk lange dagen tot twaalf uur per dag soms en zelfs langer als het moet en zeker de laatste jaren. We moeten altijd bereikbaar zijn en thuis zitten en uitrusten is voor mij geen optie. Wat ik wel af en toe probeer te doen is naar de bioscoop, korte vakanties om even weg te zijn en bij te tanken. En gelukkig ben ik het afgelopen jaar vaker op vakantie geweest.
Ik heb altijd het gevoel dat ik tijd tekort kom. En ik begrijp het af en toe niet meer, is het in mijn hoofd, of doe ik ook te veel? Waarom voel ik mij altijd zo opgejaagd en wil ik de dingen per direct gedaan hebben of af hebben, liefst vandaag, nu, per direct. Waar komt dit vandaan? vraag ik mij keer op keer af. Ik begrijp het niet en wil het liefst alle dingen die ik leuk vond vroeger weer oppakken. Ik wil vaker thuis zijn, wil niet altijd aan het werk zijn. Waarom leg ik mezelf de druk op dat ik altijd moet werken? Vind ik het werken zo leuk, of is dat vluchten voor iets? Of wil ik altijd verantwoordelijk zijn voor anderen, voor anderen zorgen om me goed te voelen? Ik weet het niet. Voel me gefrustreerd en onrustig, elke dag weer. Mijn energie is ook minder dan normaal, ik voel me belabberd. Doe overal te lang over, mijn tempo van werken is anders en ik raak daardoor geГЇrriteerd en boos. Ik vind het moeilijk om los te komen van mijn werkzaamheden en dat is niet goed.
Na mijn ziekteperiode een paar jaar geleden, had ik besloten om het rustiger aan te doen, maar ik ben juist te veel gaan doen. Ik wilde gaan zwemmen, ik wilde gaan fitnessen, moest van de huisarts al ruim een jaar medische fitness doen voor mijn artrose, maar heb het weer uitgesteld. Mijn knieГ«n kraken inmiddels, de meniscus is gescheurd bij de ene knie, moeite met lopen, rugklachten die ik niet begrijp, het wordt steeds erger. Wat moet ik doen? vraag ik mij regelmatig af.
Ik wil al mijn favoriete boeken lezen en nogmaals lezen. Ik wil naar films kijken, ik wil koken, ik wil naar mijn kinderen op bezoek, ik wil gaan shoppen, ik wil in de tuin zitten, ik wil naar mijn oude moeder die mij mist, mijn familie vaker zien, ik wil meer tijd maken voor iedereen die mij lief is, ik wil op de bank zitten, doe ik nooit. Ik werk en denk altijd. Wanneer en hoe ga ik tijd maken om de dingen te doen die ik ook echt wil doen? Misschien toch per direct!
Twee dagen later, vandaag, 16 maart 2020, op maandagochtend, ben ik wakker geworden, heb gedoucht, me aangekleed op mijn eigen tempo. Niemand let op mij, ik hoef niet naar mijn werk, niemand wacht op mij, niemand jaagt mij op, niemand zeurt aan mijn hoofd, mijn huis is opgeruimd, gewoon het is mijn dag, mijn tijd, mijn leven, ik doe wat ik wil, en ik voel mij vandaag zoals ik wil. De telefoon laat ik bewust boven en ik wil voor niemand bereikbaar zijn, ik wil rust en mezelf zijn.
Ik kom rustig naar beneden, warm melk op, maak een heerlijk klein kopje koffie met alleen melk en twee schepjes koffie, heerlijk. Ik ben altijd een matige koffiedrinker geweest en laatst hoorde ik dat door pure koffie je cholesterol verhoogd kan worden. Een reden temeer om het nog meer te matigen. Voor mij althans. Ik neem één bruine boterham, besmeer hem met een dun laagje boter en pindakaas. Maak een bakje vers fruit klaar met vers gesneden mango, kiwi en aardbeien. Loop met dienblad naar mijn balkon waar ik een tafel en stoelen heb staan, een soort terras met een zit-schommelstoel ernaast.
Onder het balkon ligt mijn mooie tuin waar ik heel trots op ben, maar waar ik nooit echt tijd voor maak om van te genieten. Ik zie overal onkruid, verschrikkelijk, nee, ik doe alsof ik het niet zie. Mijn favoriete bloemen zijn volop in bloei, rozen, rode en witte. Ik heb ooit drie kleine pioenrozenplantjes gekocht in een supermarkt. En nu, na drie jaar, bloeien ze volop, hardroze, licht roze en witte, prachtig om te zien en wat kijk ik trots en ik geniet er enorm van.
De zon schijnt al volop, het is 9.30 uur in de ochtend en ik voel de rust op mij afkomen. En vooral het gelukkige gevoel dat het zo rustig is buiten en zo mooi, al die kleuren, de grote boom van mijn buurman die volgroeid is en vol bloesems zit. Ik zie vogels in de boom die fluiten. O, wat is dit mooi en ik geniet van het moment. Het doet mij denken aan vroeger waar ik als kind opgegroeid ben, heel dorps, waar alles groeide en bloeide. Ik proef een stukje nostalgie. Heerlijk.
