"Ja?"
"We gaan je op de draagberrie leggen en naar de boot dragen. Ben je klaar?"
McDermott knikte.
"Pak zijn voeten beet, Keesler."
McDermott schreeuwde het uit toen ze hem optilden.
"Het komt goed." zei Martin terwijl hij knikte naar Keesler en ze pakten de draagberrie op en liepen op een drafje over het strand.
Zodra ze McDermott op het dek van de boot legden, nam een hospik het over die begon de borstwond van McDermott te verzorgen.
Martin pakte nog een draagberrie beet en liep naar de helling met Keesler achter zich aan.
Er lagen nog vijf gewonde mannen bij de vloedlijn. De eerste man zat een Lucky Strike te roken in het zand. Hij had een schotwond in zijn rechterkuit. Terwijl Keesler de wonde verbond, rende Martin naar de volgende. Hij had twee schotwonden in zijn borst en was al dood. De derde had een hoofdwonde, maar hij leefde nog. Een kogel had de binnenste rand van zijn helm geraakt, erin rondgevlogen en was er dan uitgekomen langs de linkerslaap van de soldaat die nu een snee van tien centimeter had.
"Hoe heet je, soldaat?" Martin kende hem, maar hij wilde de man doen praten.
“Smothers.”
"Goed zo." Martin nam zijn helm af. "Rang?"
"Soldaat eerste klas."
"Regiment?" Hij nam een opgerold verband uit zijn medische voorraad.
"Vierde Mariniersdivisie."
Martin wikkelde het verband rond het hoofd van Smothers. "Je hebt net een ticket naar huis gewonnen, Smothers."
Terwijl Martin de uiteinden van het verband samenknoopte, hoorde hij het bekende gefluit van een inslaand projectiel.
Hij viel over het lichaam van Smothers en hield zijn linkerarm rond zijn hoofd.
Een seconde later ontplofte een mortier op vijftien meter van hen af.
De schok deed Martins hersenen rammelen, maar hij schudde het van zich af.
"Smothers, alles okГ©?"
"Wat was dat in godsnaam?"
"Mortier. We moeten hier weg. Kan je stappen?"
"Ik weet het niet."
Weer sloeg een mortier in en er werd een krater in het zand geblazen op dertig meter van hen.
Martin ging staan en trok Smothers recht. “Steun op mij. Het gaat hier bergaf."
Achter hen en voorbij het strand openden verschillende machinegeweren het vuur. Japanse mortieren en artillerie bombardeerden de Amerikanen terwijl ze probeerden het centrum van het eiland te bereiken. Smerige zwarte wolken rezen boven het slagveld als de rook van honderd brandende oliebronnen.
Ze waren halverwege het strand wanneer drie Hellcatjachtvliegtuigen brullend kwamen overgevlogen vanaf de zee, nauwelijks tien meter boven de golven.
Martin en Smothers doken ineen terwijl de vliegtuigen boven hen gierden. Ze keken om naar de jachtvliegtuigen die net boven de boomtoppen stegen en dan naar links afbogen om in formatie naar de Japanse tanks en mitrailleursnesten te duiken en het vuur te openen met hun 20 mm-kanonnen.
Toen ze de boot bereikten, hielp Martin soldaat Smothers om achteraan te gaan zitten, dan liep hij naar het strand om Keesler te helpen de man met een beenwond dragen.
In de boot pakten ze nog een draagberrie vast en haastten ze zich naar het strand.
Hospikken van de andere boten verzorgden de gewonden bij de bomenrij.
"Komaan, Keesler," zei Martin, "we moeten onze eenheid inhalen."
Op het strand sprongen ze over een smeulende palmboom en renden ze in de richting van het geluid van geweerschoten. Ze ontweken bomkraters en haastten zich om de Vierde Mariniersdivisie in te halen.
Achttien meter voorbij het strand vonden ze een soldaat die op zijn buik lag achter een omgevallen palmboom.
Martin liet de draagberrie vallen en knielde om de man om te rollen. Zijn linkerarm was ernstig gewond en de zijkant van zijn gezicht was bloederig. Er hingen vier handgranaten aan riemen over zijn borst.
Een rugzak waarop 'explosieven' stond, lag op de grond naast de gewonde man. Martin tilde het hoofd van de man voorzichtig op en duwde de tas met explosieven onder zijn hoofd als kussen.
"HГ©, Duffy," zei Martin, "kan je me horen?"
Soldaat Duffy opende zijn ogen en keek van Martins gezicht naar Keesler en terug. Hij grinnikte. "Waar bleven jullie zo lang?"
"Je weet toch dat je je hand op moet steken als je een ober nodig hebt." Martin haalde zijn mes boven en sneed de bebloede mouw open.
Duffy gniffelde. "Voor mij… de T-bonesteak en…"
Een kogel ketste van een rots achter hen. Zowel Martin als Keesler bukten zich. Nog twee schoten gooiden het zand in het rond.
"Hé!" schreeuwde Keesler. "Domme klootzakken, zien jullie de rode kruisen niet op onze…"
Een kogel raakte Keesler en deed hem ronddraaien. Hij schreeuwde het uit toen hij neerviel.
Martin kroop naar zijn makker. "Waar ben je geraakt?"
"Ik weet niet… ik weet niet…"
Machinegeweervuur raakte het fort achter hen.
Martin trok Keesler mee naar een boomstronk. Hij greep zijn .45 vast en gluurde boven de boomstronk. Twee kogels versplinterden de schors. Martin dook neer.
"Het is verdomme een tank!"
Hoofdstuk vijf
Setting: Heden, Philadelphia, USA
Donovan klopte aan. Na een ogenblik kwam Sandia naar de deur met de opengeslagen Gouden Gids in haar handen.
Ze staarde naar hem.
"Vind je het goed als ik die papieren nog eens bekijk?" vroeg hij.
Ze reageerde niet onmiddellijk. Hij zag dat ze haar rechterslaap even aanraakte terwijl ze haar ogen dichtkneep.
Ze heeft pijn, dacht hij. Misschien hoofdpijn.
"Ik zou…" ze leek vergeten te zijn wat ze wilde zeggen.
Donovan vulde verder aan. Ze zou graag hebben dat ik de papieren nog eens bekeek.
"OkГ©."
Ze draaide zich om en keerde terug naar de kamer van haar grootvader.
Donovan ging het huis binnen, sloot de deur achter zich en volgde haar.
Hij lette meer op het huis dit keer. Alle vloeren waren met linoleum bekleed, met in elke kamer een andere kleur en patroon. Op de plaatsen waar het afgesleten en kromgetrokken was, had iemand het vastgespijkerd. Hier en daar zag hij vloerkleden en de kanten gordijnen voor de vensters zagen eruit alsof ze recent gewassen en gestreken waren.
Toen ze de kamer binnengingen, zat haar grootvader rechtop en nam weer een uitdagende houding aan.
"Op de plaats rust, soldaat." zei Donovan in de hoop dat een beetje humor de situatie zou verlichten.
Tot zijn verrassing bracht opa Martin een verweerde hand naar zijn voorhoofd om te salueren en ontspande dan een beetje.
"Ga daar zitten, als…" Sandia wees naar een sofa met een bruin-en-gele bedsprei erover.
Donovan ging op de sofa zitten en zette zijn aktetas op de grond bij zijn voeten. Sandia bracht de stapel papieren en legde ze naast hem. Dan ging ze aan de andere kant zitten. Ze droeg een lange, versleten rok in een verschoten blauwe kleur. Het kon zowel de laatste nieuwe mode als een afdankertje zijn. Haar blouse was eierschaalwit met blauwe plastic knopen vooraan.
Hij bekeek even haar ogen. "Heb je hoofdpijn?"
Ze voelde even aan het midden van haar voorhoofd. "Soms, in morgens." Ze wreef hard met haar bevende vingers over haar wenkbrauw tot aan haar linkerslaap. "Deze de hele dag."
"Heb je iets ingenomen tegen de pijn?"
Ze kneep haar ogen tot spleetjes; het was duidelijk dat ze hem probeerde te begrijpen.
“Paracetamol, ibuprofen, aspirine…”
Sandia schokschouderde en keek neer naar haar samengeknepen handen in haar schoot.
"Pillen?"
"We hebben niet deze."
Donovan opende zijn aktetas en haalde er een doosje Excedrin uit. Hij schudde er twee pillen uit in zijn hand en stak ze naar haar uit.
Ze gooide de pillen in haar mond en begon te kauwen.
"Nee! Niet…"
Sandia trok een gezicht en hij dacht dat ze de pil uit zou spuwen.
Hij haalde een flesje water uit zijn aktetas. "Je moet er water bij drinken."
Ze nam het flesje aan en dronk gulzig. "Jakkes." Ze stak haar tong uit en dronk nog wat meer. "Smaakt naar…"
"Ja, ik weet het. Maar zo zullen ze tenminste snel effect hebben."
"Dank…" Ze gaf hem het doosje terug en veegde dan met een trillende vinger langs haar onderlip. "Bedankt."
Donovan nam de ontslagpapieren van Mr. Martin vast en overliep de informatie. Datum van indiensttreding: 2 maart 1942. Militaire functie: Brancardier. Slagen en campagnes: Slag om Tarawa, 20 november 1943. Slag om Kwajalein, 1 februari 1944. Krijgsgevangene, 1 februari 1944 tot 3 februari 1944. Onderscheidingen en eervolle vermeldingen…
"Allemachtig!" Donovan staarde naar het kader met 'Onderscheidingen en eervolle vermeldingen'. Hij keek naar Mr. Martin die van Donovan naar zijn kleindochter keek.
"Drie Purple Heartmedailles," las Donovan, "Drie Bronze Battle Stars en twee Silver Stars." Hij keek naar Sandia. "Heb je dit gelezen?"
"Ik kan alleen met…" ze stond recht, verliet de kamer en kwam algauw terug met een dik boek. Ze gaf het aan hem.
"Woordenboek. Moet je de woorden opzoeken terwijl je leest?"
Ze knikte.
"Laat me dit even aan je uitleggen. Een Purple Heart wordt toegekend aan een soldaat die gewond raakt tijdens een gevecht. Jouw grootvader heeft drie Purple Hearts ontvangen." Hij keek even naar haar. "Een Bronze Battle Star betekent dat hij iets heroГЇsch heeft gedaan op het slagveld; waarschijnlijk raakte hij die drie keer gewond want hij ontving drie Bronze Stars. En twee Silver Stars. Die dingen worden niet zomaar weggegeven. Een Silver Star is slechts drie niveaus onder de Congressional Medal of Honor. Hij heeft iets gedaan dat meer dan heroГЇsch was en dat heeft hij twee keer gedaan. Waarschijnlijk heeft hij het leven van soldaten gered tijdens een vuurgevecht of misschien heeft hij eigenhandig een mitrailleursnest uitgeschakeld of zoiets."
Sandia nam de hand van haar grootvader in de hare. "Hij nooit spreken over die dingen, maar ik altijd weten hij is mijn held."
De oude man grinnikte terwijl zijn ogen vochtig werden.
"Ja," zei Donovan, "de soldaten die terugkwamen van de oorlog en opschepten over hun heldendaden, bleken meestal voorraadbeheerders of koks te zijn. De echte krijgers vertellen nooit wat er gebeurd is op het slagveld." Hij las nog wat verder in het oude document. "Hier onderaan staat dat hij ontslagen is in 1945 op basis van een Sectie Acht en dan naar Byberry gestuurd is. Hoe is dat mogelijk? Hij ging door de hel tijdens twee gevechten in de Stille Oceaan, hij heeft zijn land gediend als geen ander en hij raakte best ernstig gewond. Daarbovenop was hij ook krijgsgevangene. Hij zou een welkomstparade op Broadway in New York City gekregen moeten hebben. In de plaats daarvan werd hij naar Byberry gestuurd, waar dat ook moge wezen." Hij draaide het blad om, maar de ommezijde was blanco. Hij keek naar Sandia. "Weet je wat Byberry is?"
Ze schudde haar hoofd. “Sorry.”
Donovan keek naar Mr. Martin. De oude man had een kleine glimlach om zijn lippen.
Hij snapt alles wat ik zeg, maar hij lijkt ze niet allemaal op een rijtje te hebben.
Donovan draaide zich om naar Sandia. "Wanneer heeft hij de laatste cheque voor zijn ongeschiktheid ontvangen?"
Ze ging naar het bureau en kwam terug met een rekeninguittreksel.
