Яўген Аснарэўскі "Пастэга"

У цэнтры сюжэту пісьменнік Тэт і яго вучаніца Альфа. Двое герояў вядуць гутаркі, у якіх Тэт раскрывае свае погляды на жыццё. Акрамя таго, ён паказвае Альфе адмысловую машыну – Пастэга, здольную перанесці герояў у іх мінулае. Гэтыя вандраванні вельмі хутка прыводзяць да нечаканых вынікаў. Філасофская аповесць дэманструе постмадэрнісцкую дэканструкцыю стэрэатыпнага фэнтэзі і прадстаўляе чытачу змрочную, скептычную філасофію галоўнага героя, які, зрэшты, не пазбаўлены высакароднасці.

date_range Год издания :

foundation Издательство :Издательские решения

person Автор :

workspaces ISBN :9785006027886

child_care Возрастное ограничение : 18

update Дата обновления : 18.07.2023

– Выдатнае слова, – уставiла мая юная фiласафiня.

– Дык вось, аналогiя, – я yзвышана зiрнуy у далеч, за сваё акно, туды, дзе зручна размясцiyся шэры брусок нейкага гмаха. – Калi я дам табе дырэктыву зняць штаны, то гэта будзе дэмакратыяй, калi ты маеш права выбiраць сабе таго, хто аддае такiя распараджэннi, скажам, памiж мной i сваiм суседам. А вось калi выбару няма, i я yзурпаваy пасаду yладара штаноy, то значыць гэта дыктатура! Дарэчы, можаш пакуль нiчога не здымаць…

– Ты yпэyнены? – какетлiва спытала Аля, пагульваючы гузiкам на сваiх цёмна-сiнiх джынсах.

– Пакуль так, – сказаy я не вельмi yпэyненым голасам.

– Ну i якая дэмакратыя лепшая на ваш погляд, спадар уладар штаноy? – сур'ёзна спытала дзяyчына, але тут жа не стрымалася i пачала смяяцца.

– Такая, дзе галоyнага лiдэра выбiрае не yвесь народ. Гiсторыя паказала, што народ можа сабе абраць усялякае. Увесь народ выбiрае дэпутатаy у нiжнюю палату парламента i мэраy, спецыяльная акадэмiя, з вялiкай колькасцю членаy, выбiрае ва yладу iнтэлектуальна падрыхтаваных людзей, гэта значыць разумнiкi выбiраюць разумнiкаy. Крытэрый адбору y касту разумных, ужо дакладна не нейкiя тэсты з паравозiкамi i квадрацiкамi, а толькi рэальныя дасягненнi y розных галiнах навукi i мастацтва, якiя паказваюць сапраyдны патэнцыял. Зразумела, фактар суб'ектыyнага выбару тут будзе моцны, але гэта не так страшна. З гэтых iнтэлектуалаy, iнтэлектуалы ж, абiраюць кiраyнiка акадэмii, суддзяy, пракурораy, начальнiкаy абласцей, сенатараy, гэта значыць чальцоy вышэйшай палаты парламента. Выбраныя iнтэлектуалы, а таксама мэры, аб'яднаныя y партыi, цi выступаюць самi па сабе. З iх лiку выбiраюць кандыдатаy на пасаду галоyнага лiдэра, паyнамоцтвы якога зводзяцца да паyнамоцтваy галоyнага мiнiстра. Галоyны суддзя, галоyны лiдэр краiны, кiраyнiк iнтэлектуальнай акадэмii, старшыня парламента, ураyнаважваюць адно аднаго i валодаюць рэальнай уладай. Кiраyнiк акадэмii знаходзiцца на пасадзе не больш за тры тэрмiны, кожны па чатыры гады. Астатнiя лiдэры не больш за два такiя ж тэрмiны. Гэта не iдэальная сiстэма, але нядрэнная.

– А якая тады iдэальная? – пацiкавiлася госця.

– Ідэальным можа быць толькi твой носiк, але не палiтычная сiстэма, – адказаy я.

– Дзякуй! А скажы мне, як абаранiць дэмакратыю?

– Дэмакратыю трэба абараняць заyсёды. Яна падвяргаецца небяспецы нападзення як з боку yнутраных сiл, так i знешнiх. У любым, нават самым вольным, грамадстве, можа прарасцi пустазелле yзурпатара, якi знойдзе шчылiны i прабярэцца да абсалютнай улады. Добрая абарона – сiстэма розных збалансаваных органаy улады, як я yжо казаy. Але i гэта не стоадсоткавая гарантыя. Ну а звонку на дэмакратыю можа напасцi якi-небудзь суседнi дэспат. Некаторыя людзi чамусьцi лiчаць, што абаронай ад такога нападу з'яyляецца свая магутная культура i мова, хоць гiсторыя выразна паказвае: абарона ад гармат – iншыя гарматы, а не словы, няхай нават самай лепшай мовы.

– Зразумела, – паведамiла Аля. – Ведаеш, я думаю пра Пастега. Мы можам зноy спатрэбiць яе заyтра? Гэта ж страшна цiкава.

– Я нiколi не карыстаyся ёй так часта, – сказаy я. – І я нiколi не прыводзiy з сабой пасажырку.

– Ну, зрабi ласку, – дзяyчына прадэманстравала самыя жаласлiвыя вочы, якiя толькi магла. – Ты мне не адмовiш, праyда ж? Праyда?

– Эх, ну добра-добра, заyтра пойдзем, няма праблем.

Глава 5

Многiя здольныя любiць людзi пакутуюць ад гэтай здольнасцi, а многiя няздольныя, адпаведна, ад няздольнасцi… Мой выбар – халоднасць. Пазбавiць сябе чагосьцi цудоyнага, ды яшчэ i добраахвотна? Так, без сумневаy. Занадта часта гэта цудоyнае выядае душу, як варона арэх. Халоднасць цудоyная. Зрэшты, гэтае меркаванне таго, хто нiколi не быy халодны.

На гэты раз мае вочы былi зачыненыя i чорны дым не шчыкаy iх. Я падыходзiy да дома аднакласнiцы. Яна была побач. Абшарпаныя арэлi – сумны сiмвал дзяцiнства, якое сышло назаyжды. Першы паверх, скрыгат лiфта, слiзкая плiтка, жалезныя дзверы пад'езда, але яшчэ без дамафона, якi паставяць праз пару гадоy. Парэнчы выдаюць гулкi гук, калi моцна тузануць iх цi стукнуць чаравiком. О! У тыя гады y мяне былi выдатныя чаравiкi шэрага колеру. Шык! Я yвесь прадрог. Упс… Якiя смешныя y мяне пальчаткi, добра хоць не мамiны рукавiцы. Чаму я yвогуле кiнуy насiць чаравiкi? А вы, дарагiя чытачы, якi абутак замiлавалi? Столь апалена запалкамi, а на сцяне парнаграфiчная карцiнка, дзiвосна праyдзiва, па-майстэрску намаляваная карычневым алоyкам. Пахне падвалам. Яшчэ тут павiс, нiбы прывiд, асаблiвы, нi з чым непараyнальны пах, якi ёсць толькi y гэтым вялiкiм, страшным, доме-скрынцы. Дом, дамок, дамiна… Ён быццам сышоy з трывожных карцiн Малевiча i пасялiyся над шумным праспектам не самага маленькага горада.

Мы гулялi зiмовым, марозным вечарам, побач з адным з гарадскiх замкаy, пасля вярнулiся назад на тралейбусе. Транспарт бiтком набiты людзьмi. У вячэрнiм асвятленнi тралейбуса iх твары быццам зморшчаныя гармонiкi, старыя кашалькi, бакi сланоy.

Яна y шэрым палiце, у яе блакiтнаватыя вочы, залацiстыя валасы, смешныя вяснушкi. Святло жоyтае, трывожнае, слабюткае. Я апускаю галаву yнiз, раблю глыбокi yдых. Вось i ён, гэты няёмкi момант, якi yсё яшчэ сядзiць у дакучлiвых успамiнах. Сэрца стукае хутчэй… Чаму тут так слiзка? Скрабу падэшвай чаравiка па гарчычнай скуры падлогавай плiткi. Паyзмрок, цiшыня, мы таксама гаворым прыглушана, плаyна. Яшчэ стаiм на першым паверсе, яна холадна прамаyляе: «Дзякуй, што выветрыy мяне». Вось! Вось ён! Вось менавiта y гэты момант трэба яе пацалаваць. Нават праз столькi гадоy гэта чамусьцi не так проста, нават для дарослага мужчыны, якому зноy пятнаццаць год. Пальцы пахаладзелi… І yсё ж я раблю крок да яе.

«Амела вельмi доyга супрацiyляецца смерцi».

Пацалунак далёка не такi прыемны, якiм яго можна было yявiць, але yсё ж гэта перамога. Мне крыху сорамна перад Алей, але ж усё вакол толькi фантазiя. Гештальт зачынены! Белае святло залiвае прастору i… Стоп! Я не вярнуyся пад мост. Што гэта за месца? Неба? Што з гэтым небам? Чырвонае неба, гэта нешта нерэальнае… Такi колер не можа быць у прыродзе… I сонцы… Два сонцы… Не! Цэлыя тры! Перада мною нейкае падабенства крэйдавага кар'ера, па краях яго расстаyленыя нейкiя iндзейскiя вiгвамы. Кар'ер залiты вадой – вялiкае возера y горнай цяснiне. У цэнтры сiняватай, воднай роyнядзi, драyляны, плывучы дом, упрыгожаны разьбянымi фiгурамi. Хах, зроблена па yзоры мiнiяцюрных хатак у дзiцячым садку.

– Тэт, – паклiкаy мяне голас Альфы, – дзе гэта мы апынулiся?

Так, мая мiлая спадарожнiца таксама тут. Але тут гэта дзе? Дзе мы сапраyды аказалiся?

– Здаецца, Пастэга дала збой, – павольна сказаy я. – Мы не вярнулiся дадому… Нейкая паралельная рэальнасць, падобная да нашай.

– Але што ж нам рабiць, Тэт? – у вачах дзяyчыны блiснуy страх.

– Для пачатку раскажы мне, дзе ты была? – я стараюся надаць голасу yпэyненую лёгкасць, укiнуць у яго вясёлы скрыгаток.

– Хiба зараз час пра тое казаць? – кiдае мне Аля.

– Зразумела, чаму не.

– Я была на катку. У падлеткавым узросце я выдатна грымнулася навiдавоку y хлопчыка, якi мне падабаyся. Але зараз я yмею катацца. Таму падзенне не адбылося.

Конец ознакомительного фрагмента.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/pages/biblio_book/?art=69435691&lfrom=174836202) на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

Все книги на сайте предоставены для ознакомления и защищены авторским правом