3,3V yoki 5V kuchlanish bilan va RAW chiqiq orqali boshqarilmaydigan manba orqali ta’minlanadi.
Ta’minlash chiqiqlari:
1. RAW – boshqarilmaydigan kuchlanish orqali ulash;
2. VCC – 3,3V yoki 5V boshqariladigan kuchlanishni ulash;
3. GND – yerga ulash chiqiqlari.
1.2.Nano Arduinosi
ATmega168 (Arduino Nano2.x) mikrokontrolleri Nano platformasi (1.2-rasm), ATmega 328 (ArduinoNano 3.0) yoki asosida tuzilgan, bo‘lib kichik o‘lchamga va u laboratoriya ishlarida qo‘llaniladi. Nano Arduino platasi kompyuterga ulangan USB Mini orqali kuchlanish olinishi mumkin yoki boshqarilmaydigan 6—20V (30 chiqiq) yoki boshqariluvchi 5V (27 chiqiq), tashqi ta’minlash manbasidan olinadi. Yuqori kuchlanshli manba avtomatik tanlanadi.
1.2-rasm. Nano Arduino platasi
Nano Arduino platasining xarakteristikalari 1.2-jadvalda keltirilgan.
1.3. UNO Arduinosi
UNO Arduino platformasi ATmega328 (1.3-rasm) mikrokontrolleri asosida tuzilgan. Kompyuter bilan aloqa qilish uchun FTDI USB mikrokontroller USB orqali ulanadi. Yangi UNO Arduinsida ATmega8U2 mikrokontrollerdan foydalaniladi.
1.3-rasm. UNO Arduino platasi
UNO Arduino platasining xarakteristikalari 1.3-jadvalda keltirilgan.
1.4. Mega Arduinosi
Mega Arduinosi Atmega 2560. (1.4-rasm) mikrokontrolleri asosida tuzilgan.
1.4-rasm. Mega Arduino platasi
Mega Arduino platasining xarakteristikalari 1.4-jadvalda keltirilgan.
2-bob. ARDUINO PROGRAMMALARI VA DRAYVERLARINI YUKLASH
Arduino platformasi bilan ishni boshlashdan oldin, Arduino va USB kabelning programmasini internetdan foydalanib yuklab olish zarur. Bu programmalar bepul yuklab olinadi. Pullik versiyalari ham mavjud.
2.1. IDE Arduino ishlash muhitini yuklab oling
Arduino-elektron konstruktor bo‘lib, professionallar va havaskorlarga elektron qurilmalarni tezda yaratish uchun qulay platforma. Platformani keng tarqalishiga sabab, uning programmalashtirish tilining qulayligi, arxitektura hamda programmalashtirish kodining ochiqligi. Programmalashtirsh programmatorsiz amalga oshiriladi.
Arduino platasi chiroyli ko‘k rangda. Arduino kichik shaxsiy kompyuter bo‘lib, virtual olamdan fizik olamga chiqib, muhit bilan ta’sirlashadi. Arduino bazasidagi qurilmalar turli xil datchiklar orqali tashqi muhitdan informatsiya oladi, shu bilan birga bajaruvchi qurilmalar bilan bajariladi.
Arduino asosidagi loyihalar mustaqil ishlaydi yoki kompyuterining programmasi bilan o‘zaro ta’sirlashadi.
O«quv qo‘llanmasida keng tarqalgan Arduino versiyalari (Nano, UNO, Mega) bilan tanishamiz.
Arduino UNO bir qator asosiy ishlab chiqilgan platalardan bo‘lib, (Mega, Nano va h.z.), ATmega328 mikrokontrolleri asosida tayyorlangan. Uning asosiy yutuqlaridan biri, uning keng tarmoqlarni qo‘llab quvvatlashi hamda universalligidir.
2.1-rasm. Kompyuterlarning operatsion sistemalari
Arduino UNO 14 kirish va chiqish raqamli portlari mavjud bo‘lib, undan oltitasidan SHIM signallari olinadi Shu bilan birga oltita kirish analog portlari mavjud. 16 MGsli generator, USB port, ta’minlash manbasining uyasi (raz’yomi), tashlab yuborish knopkasi, ICSP raz’yomi mavjud.
Arduino bilan ishlash uchun IDE Arduino muhitini yuklab olinadi. Buning uchun Arduino.cc saytiga kirib Download ver 1.8.19. IDE Arduino programmasini yuklab oling.
Kompyuterdagi operatsion sistema aniqlashtiriladi. Ixtiyoriy brauzer orqali quyidagi adres qatorini kiriting:
UNO Arduino platsini USB kabel orqali kompyuterga ulang.
2.2. Drayverlarni o‘rnatish
Kompyuterga qanday operatsion sistema o‘rnatilishiga qarab, drayverlarni o‘rnatish usulini tanlang.
Quyida UNO Arduino platasiga drayverlarni o‘rnatish usuli va ssilkasi keltirilgan.
*Drayverov tanlash va o‘rnatishda etiborli bo‘ling
Windows uchun o‘rnatish
Windows operatsion sistemali kompyuterga drayverlarni o‘rnatish qo‘llanmasi
uchun qo‘yidagi ssilkaga kiriladi.
http://arduino.cc/en/Guide/Windows
Macintosh OS X uchun o‘rnatish
Mac OS uchun qo‘shimcha drayverlarni o‘rnatish talab etilmaydi. Qo‘yidagi ssilkaga kirib qo‘yish maqsadga muvofiq.
http://arduino.cc/en/Guide/MacOSX
Linux: 32 bit / 64 bit uchun o‘rnatish
Linux operatsion sistemali kompyuterga drayverlarni o‘rnatish qo‘llanmasi uchun qo‘yidagi ssilkaga kiring.
http://www.arduino.cc/playground/Learning/Linux
IDE Arduino programmalarining interfeysi: kompyuteringizdagi o‘rnatilgan IDE Arduino muhitini programmalashtirish oynasi 2.2—rasmdagidek bo‘ladi. IDE Arduino muhitini programmalashtirish interfeysi bilan tanishaylik. Programma yuklab olingandan so’ng Arduino platasi tanlanadi. Buning uchun plata USB kabel orqali kompyuterga ulanadi 2.3-rasm.
2.2-rasm. IDE Arduino muhitini programmalashtirish oynasi
2.3-rasm. USB kabelni kompyuterga ulanash
2.4-rasm. Arduino Nano platasini tanlash
«Инструменты» ga kirilib, kursor orqali «Плата» kiriladi va kerakli Arduino platasi (2.4-rasm) tanlanadi.USB kabel uchun CH340G drayveri yuklab olinadi.
«Инструменты» ga kirilib, kursor orqali «Пort"ga kiriladi va kerakli port (2.5-rasm) tanlanadi.
2.5-rasm. Arduinoda portni tanlash
