МА?НАЙГЫ Т?Г?ЛЭ
ООННЬУУР ДЬОНО:
1. Xарыйа Ыстапаан – 40 с., нэ?илиэк ?р?пк??м?н брэссэдээтэлэ, та?а?а-саба ньууччалыы, кыра тардыас.
2. Мааппа – 50 с., кини ойо?о.
3. Хоно?о (Ньукулай Бочугураа?ап) – эдэр со?ус ки?и, Харыйа Ыстапаан чугастаа?ы ыала.
4. Ботуччу о?онньор – 60 с., нэ?илиэк баайа.
5. Дьаамнаах.
6. Нэ?илиэк милииссийэтэ.
7. Кэргэн эмээхсин, Харыйа кэргэнэ.
Оонньуур сирдэрэ:
Харыйа Ыстапаан кыстык бала?ана. Ыраастык тутунар сэниэ со?ус ыал. Оонньуу кы?ы??ы бириэмэ?э буолар. Быыс а?ыллыан иннинэ Кэргэн эмээхсин ыллыыр са?ата и?иллэр.
МА?НАЙГЫ К?СТ??ТЭ
Мааппа Кэргэн эмээхсинниин уот иннигэр олороллор. Киэ?э буолан эрэр.
Кэргэн эмээхсин (ыллыыр).
…Эдэр сааспар эгэлэйдээн хаалан,
Оонньуу, к?л?? идэлэнэн оройдонон,
Кырдьар сааспар кы?ал?аны билэн,
Кы?ыйбытым и?ин туох миигин истиэй…
Та?ыддьа ыт ?рэр.
Мааппа. Бада?а, тойоммут мунньа?ыттан кэллэ ээ. (Турар.) Чаанньыкпыт оргуйбатах дуу? (Уотун о?орор. Та?ыттан Харыйа Ыстапаан, Хоно?о киирэллэр.)
ИККИС К?СТ??ТЭ
Харыйа Ыстапаан, Мааппа, Хоно?о, Кэргэн эмээхсин
Xоно?о (сы?ынньахтанар). Тымныытын, до?ор! Илиим дэлби к???йэн хаалла. (Уокка иттэр.) Дьиэлээхтэр, кэпсээ??ит?
Мааппа (остуолга чэй тардар). Туох кэпсээн кэлиэй? (Кэргэн эмээхси??э.) Хайа, эмээхсин, хото??ор киир. Киэ?э буолла дии.
Кэргэн эмээхсин. Бэйэм да?аны киирээри турабын. (Хото??о киирэр.)
???С К?СТ??ТЭ
Xарыйа Ыстапаап, Мааппа, Xоно?о.
Xарыйа Ыстапаан (уот кытыытыгар кэлэр, са?ата то?о эрэ мунчаарбыт). Аныгы Сэбиэскэй былааска кы?ы??ы да тымныы улахан дьаалы буолбатах. (К?хс?нэн уокка аргынньахтыы олорор.)
Мааппа. Оттон эн туохха тосту то?он, уокка саба т?ст??? Сэбиэскэй да былаас буолтун и?ин, халлаан тымныытын хайыыр ???. (Хоно?о к?лэр.)
Xарыйа Ыстапаан (кыы?ырар). К?т?р ?ст??х, тугу да кыайан бы?ааран ?йд??бэккин ээ. ?т?? айылаа?ы? буоллар, тугу мунньахтаатыгыт, туох сонун баарый диэн ыйытыа? этэ. Маннык да балбаардарга[1 - Балбаар – диэн акаары, ??рэ?э суох ки?ини ааттыыллар.] Сэбиэскэй былаас тэ? куола?ы биэрбитэ баар ээ. (Сиргэ силлиир.)
Мааппа. Ээ, ??дэн, куоластаах ки?и буолла?ым буолан, т?спэдийэн эрдэ?ин к?р?? эрэ. Э?иги куоласкытын ыт сиэтин, сорох онуоха?а кы?аллан бэт.
Xарыйа Ыстапаан. ?кс? лаба?халаама, эмээхсин! Чэйгин кут. Ханнык эрэ улахан араатарга дылы, тылбай-?сп?й буола?ын. Эн са?аны истиллибитэ. (Хоно?о к?лэр. Мааппа чэй кутар. Харыйа Ыстапаан Хоно?олуун уот кытыытыгар чэйдииллэр.)
Xоно?о. Дьэ, кырдьык, аныгы былаас, кыра-хара дьон кы?ал?атын умнубакка туран, наар ?т?? ?тт?н тэрийэн эрэр. Со?отох б?г???? да к?ннээ?и мунньахха сыаналаах тыл этилиннэ, ыйаа?ыннаах дьа?ал тэрилиннэ. Ити бары эрэсибиэскэ?э барар эт, арыы да наадалаах, ту?алаах суол буолуох тустаах.
Xарыйа Ыстапаан. Б?г???? мунньахха сыаналаах тылы, эн санаа?ар, хайалара эттэ?
Xоно?о. Ким этиэй? О?онньоттор са?арбаттар. Мин и?иттэхпинэ, эн арай куруук с?пт????н са?арарга дылы гына?ын.
Мааппа. Бу ты?а бы?а?ас туох бэриккини булан эппит ????? Кини са?а мин да этээ инибин. (Хоно?о к?лэр.)
Xарыйа Ыстапаан (к?хс?н этитэр). Ээ, эн му?наах, миэхэ тиийэн этэр араатар буолары? биллибэт. Хайа, ки?иргээтэххэ, мин кыра ??рэхтээх ки?иэхэ син эппэхтиир ураа?хайбын, до?ор. Ол кыратык тардыалатарым мэ?эй буолбат, д?кс? онтон тэптэрэн, мин улаханнык, ньиргиэрдээх со?устук этэр араатарбын.
Xоно?о. Оннук, оннук. ?н?р????? улуус мунньа?ар эйигин бэккэ диэн хай?аабыттар этэ.
Xарыйа Ыстапаан. Ол мунньахха мин устурууктардар оттолоругар араатардаабытым, бэт диэн у?уннук. Ону кинилэр эппиттэр этэ: к?р – бу кыраай, дьиикэй сиргэ т?р??н ??скээбит ки?и диэтэххэ, эппэхтиир ки?и эбит диэн. Ити гэннэ мунньах бараглааматын боппуруо?ун с?ннь?нэн мин киллэрбит приэдлосиэнийэбин барытын с?б?лээн, куоласка туруорбуттара. Мин кы?ыйарым баар бу ??рэммэтэхпиттэн.
Xоно?о. Кырдьык этэ?ин. Эн, ??рэммити? буоллар, билигин устурууктар буолуо? этэ.
Мааппа. Холоон да буолаа эбитэ инии. Маннык балбаар, ??рэммитэ эбитэ буоллар, иирэн ки?ини, с????н? б?тэттиэ этэ.
Xарыйа Ыстапаан. Хайыай, о?олор, эн эппити? гэннэ. ??рэхтэн иирбит ки?и диэн баарын истибэппин. Хата, ?кс?н эн курдук акаары балбаардар иирэллэрэ ?г?с. Мин буолла?ына, иириэхтээ?эр, ордук сайдыам этэ буолла?а.
Мааппа. Холоон да буолаа инигин.
Xоно?о. Инньэ диэн баара дуо? Ыстапаан, дьада?ыттан т?р??б?т буруйдаах ки?и буолан, ??рэммэккэ хаалан, кырдьыга, м?лт??б?т ки?и. Ол да ?рд?нэн, бэрдэ батарымына, бэйэтэ ба?а ?тт?нэн ??рэнэн, билигин нэ?илиэккэ суруксут буолан абыраан олорор буолбат дуо? Ити гэннэ эн тугу этэ?ин?
Мааппа. Эн т??? да киэргэтэ-киэргэтэ араатардаабыты? и?ин, ??рэхтээх да буолбут дьон холооттор. Ити Ботуччу баай биир уоллаа?ын ??рэттэрэ сытаабыта, кыайан ??рэммэккэ эрэ, кыыл баран, ?л?н хаалбыта…
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/pages/biblio_book/?art=69209704&lfrom=174836202) на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
notes
Примечания
1
Балбаар – диэн акаары, ??рэ?э суох ки?ини ааттыыллар.
