"Choto! —diye bagirdi; Ve yavas yavas yari ?iplak bir negrito, sevimli kuru ?z?mler ve yara izleriyle dolu kuru bir kol vardi.
"O ati kanoya g?t?r ve bana kuzukulagi tayini temizle.
Atimi fark ettikten sonra bana d?nerek ekledi:
"Retinto ile Carrizo!
"O ?ocuk kolunu nasil b?yle kirdi?" Sordum.
"Bastonu degirmene sokmak: bunlar ?ok! Artik atlara bakmaktan baska bir ise yaramiyor.
Kisa s?re sonra ?gle yemegi servisi yapmaya basladilar, ben ise Emigdio'nun annesi Do?a Andrea ile birlikteydim, neredeyse esarbini sa?asiz birakiyordu, ?eyrek saat boyunca yalniz konusuyorduk.
Emigdio masaya oturmak i?in beyaz bir ceket giymeye gitti; Ama bize sunulmadan ?nce, aquamanoslu pastuso azafate ile s?slenmis, kollarindan birinden sarkan g?zel islemeli bir havlu giyen siyah bir kadin tarafindan sunuldu.
Oturma odasi, trousseau eski kovboy kanepelerine, azizleri temsil eden bazi Quito sunaklarina, ?ok beyaz olmayan duvarlara asili bazi Quito sunaklarina ve meyve kaseleri ve al?i papaganlarla s?slenmis iki masaya indirgenmis bir yemek odasi olarak hizmet etti.
Ger?egi s?ylemek gerekirse: ?gle yemeginde b?y?kl?k yoktu; ancak Emigdio'nun annesi ve kiz kardeslerinin ayarlandiklarini anladiklari biliniyordu. Bah?eden gelen taze otlarla tatlandirilan tortilla ?orbasi; kizarmis muz, rendelenmis et ve misir unu rulolari; topragin m?kemmel ?ikolatasi; tas peynir; Eski ve b?y?k g?m?s kavanozlarda servis edilen s?t ekmegi ve su, arzulanan hi?bir sey birakmadi.
?gle yemegi yerken, kizlardan birinin yari b?k?lm?s bir kapidan i?eri baktigini g?rmeyi basardim; Ve chambimbes gibi siyah g?zlerle aydinlanan dost canlisi y?z?, sakladigi seyin g?rmesine izin verdigi seyle ?ok iyi uyum saglamasi gerektigini d?s?nelim.
Saat on birde Bayan Andrea'ya veda ettim; ??nk? Don Ignacio'yu rodeo yaptigi otlaklarda g?rmeye gitmeye ve Amaime'de banyo yapmak i?in geziden yararlanmaya karar vermistik.
Emigdio ceketini bir iplik ruanasiyla degistirmek i?in siyirdi; kullanilmis espadrilles giymek i?in soche ganimetlerinden; bazi beyaz zamarroslari t?yl? pislik torbasi derisiyle bagladi; beyaz percale kilifli b?y?k bir Suaza sapkasi takti ve bir mendille g?zlerini baglama ?nlemini alarak kuzukulagina bindi. Kalamar bir top yapip kuyrugunu bacaklarinin arasina sakladiginda, binici ona bagirdi: "Fuller?as'inla geliyorsun!" B?ylece, beyefendiyi chocontana sandalyesinde hareket ettirmeyi bile basaramayan iki veya ?? corcovo'dan sonra, bindim ve yola ?iktik.
Evden yarim ligden daha uzakta olan rodeo b?lgesine vardigimizda, arkadasim, ati d?nd?rmek ve ?izmek i?in ilk g?r?nen llanito'dan yararlandiktan sonra, benimle yatarak konusmaya basladi. Cauca'da tekrar bulustuklarindan beri arkadasligini s?rd?rd?g? Carlos'un evlilik iddialari hakkinda bildigi her seyi ortaya ?ikardi.
"Ne diyorsun?" —sonunda bana sordu.
Ona bir cevap vermek i?in zekice ka?tim; Ve devam etti:
"Neden inkar etmek gerekiyor?" Carlos ?aliskan bir ?ocuktur: ?nce eldivenlerini ve semsiyesini bir kenara birakmazsa toprak sahibi olamayacagina ikna olduktan sonra, iyi is ?ikarmasi gerekir. Hala benimle dalga ge?iyor ??nk? ben baglaniyorum, talanquera ve barbeo katirlari yapiyorum; Ama ayni seyi yapmak zorunda ya da patlamak. G?rmediniz mi?
"Hayir.
"Pekala, g?receksin. G?nes kuvvetliyken nehirde yikanmayacagini ve eger onu eyerlemezlerse atin binmeyecegini mi saniyorsunuz; hepsi kahverengi olmamak ve ellerini kirletmemek i?in mi? Geri kalani i?in o bir beyefendi, evet: sekiz g?n ?nce bana birka? d?men almam i?in ihtiyacim olan iki y?z patakon ?d?n? vererek beni aceleden kurtardi. Onu sagir kulaklara atmadigini bilir; Ama buna zamaninda hizmet etmek denir. Evliliklerine gelince… Sana bir sey s?yleyecegim, eger seni kavurmamami teklif edersen.
"S?yle dostum, ne istersen s?yle.
"Evinizde ?ok fazla tonla yasiyorlar; Ve Holan'in arasinda yetisen kizlardan birinin, ?yk?lerdekiler gibi, kutsanmis bir sey olarak ele alinmasi gerektigini d?s?n?yorum.
Bir kahkaha atti ve devam etti:
"Bunu s?yl?yorum ??nk? Carlos'un babasi Don Jerоnimo, yedi deriden daha fazla kabuga sahip ve bir chivato biber kadar cesur. Babam onu bir sinir davasina soktugundan beri onu g?remiyor ve baska ne oldugunu bilmiyorum. Onu buldugu g?n, geceleri yerba mora promosyonlari koymali ve ona malambo ile brendi friegas vermeliyiz.
Rodeo yerine ?oktan varmistik. Mercank?sk?n ortasinda, bir guаsimo'nun g?lgesinde ve hareketli boga g?resinin yarattigi tozun arasindan, beni karsilamaya gelen Don Ignacio'yu kesfettim. Bir rosillo ve cotudo d?rtl?s?ne bindi, parlakligi ve bozulmasi onun degerlerini ilan eden bir kaplumbaga ile kostu. Zengin sahibinin yetersiz fig?r? su sekilde dekore edilmistir: ipliksiz aslan zamarros ve capellada ile; basamakli s?rg?nlerle g?m?s mahmuzlar; ?t?lenmemis cinsiyet ceketi ve nisastali beyaz ruana; Hepsini Jipijapa'nin, onlari tasiyan d?rtnala gittiginde arayanlarin kocaman bir sapkasini ta?landirdilar: g?lgesinin altinda Don Ignacio'nun b?y?kl?g?n? ve mavi g?zlerini, doldurulmus bir omzun basindaki oyunun aynisini, ?grencilerin tasidigi garnetleri ve uzun gagasini yaptilar.
Don Ignacio'ya, babamin bana eslik edecek sigirlar hakkinda ne g?revlendirdigini anlattim.
"Tamam," diye yanitladi. Boga g?resinin daha iyi olamayacagini g?r?yorsunuz: hepsi kulelere benziyor. Bir s?re i?eri girmek istemiyor musunuz?
Emigdio'nun g?zleri agildaki kovboylarin ?alismalarini g?r?nce uzaklasti.
"Ah tuso! -diye bagirdi- ; Pial'i gevsetmeye dikkat et… kuyruga! Kuyruga alin!
Don Ignacio'dan ?z?r diledim, ayni zamanda ona tesekk?r ettim; S?zlerine s?yle devam etti:
"Hi?bir sey, hi?bir sey; Bogotanlar g?nesten ve cesur bogalardan korkarlar; Bu y?zden ?ocuklar oradaki okullarda simariklik yapiyor. Don Chomo'nun o g?zel oglan oglu yalan s?ylememe izin vermiyor: Sabah saat yedide onu yolda bir mendille buldum, b?ylece sadece bir g?z?n? g?rebiliyordu ve semsiyesiyle… Siz, g?rebildigim kadariyla, bu seyleri kullanmiyorsunuz bile.
O anda, atesli marka ile k?rege koyan ve agilda yatan ve baglanan birka? bogaya uygulayan kovboy bagirdi: "Bir baskasi … bir baskasi"… Bu ?igliklarin her birini bir k?r?k izledi ve Don Ignacio t?y kesicisiyle d?sman olarak hizmet eden bir guаsimo asasinda bir m?esquescilla daha yapti.
Sigirlar yetistirildiginde bazi tehlikeli yolculuklar olabilecegi gibi, Don Ignacio, vedalasmami aldiktan sonra, komsu bir corraleja'ya girerek kurtuldu.
Emigdio tarafindan nehirde se?ilen yer, Amaime'nin sularinin yaz aylarinda, ?zellikle de kiyisina geldigimiz zaman sundugu banyonun tadini ?ikarmak i?in en uygun yerdi.
?i?ekleri ?zerinde binlerce z?mr?t ?irpinan Guabos churimos, bize ruanalari yaydigimiz yogun g?lge ve yastikli yaprak ??pleri sundu. Ayaklarimizdaki derin durgun suyun dibinde, en k???k ?akil taslari bile g?r?lebiliyordu ve g?m?s sardalya oynuyordu. Asagida, akintilari ?rtmeyen taslarin ?zerinde, mavi ak balik?illar ve beyaz ak balik?illar casusluk avladilar veya t?ylerini taradilar. Sahilde g?zel karsisinda yatarken ruminasyon; Nargile yapraklarina gizlenmis Amerika papaganlari yarim sesle sohbet etti; ve y?ksek dallarda uzanirken, tembel bir terk edilmislik i?inde bir grup maymun uyudu. Chicharras, monoton sarkilarini her yerde yankilandirdi. Merakli bir ya da iki sincap baston tarlasina g?z atti ve hizla ortadan kayboldu. Ormanin i? kismina dogru zaman zaman chilacoalarin melankolik trilini duyuyoruz.
"Zamarrosunu buradan uzaklastir," dedim Emigdio'ya; ??nk? degilse, banyoyu bas agrisi ile terk edecegiz.
Y?rekten g?ld?, onlari uzak bir agacin ?atalina yerlestirirken beni izledi:
"Her seyin g?l gibi kokmasini ister misin?" Adam ke?i gibi kokmali.
"Elbette; Ve buna inandiginizin kaniti olarak, zamarrosunuzda bir ke?i s?r?s?n?n t?m misklerini tasiyorsunuz.
Banyomuz sirasinda, ister gece ve g?zel bir nehrin kiyisi g?ven vermek i?in ruh halini elden ?ikarsin, ister arkadasimin onlari yapmasi i?in kendime izler vermis olayim, bana Micaelina'nin hatirasini bir s?re kalinti olarak sakladiktan sonra, g?zel bir ?apanguita'ya delicesine asik oldugunu itiraf etti. Don Ignatius'un k?t?l?g?nden saklamaya ?alistigi zayiflik, ??nk? her seyi bozmaya ?alismak zorunda kaldi, ??nk? kiz bir bayan degildi; ve akil y?r?tme ama?larinin sonunda s?yle bir akil y?r?tt?:
"Sanki bir bayanla evlenmek bana yakisacakmis gibi, b?ylece hizmet edilmek yerine ona hizmet etmek zorunda oldugum her seyden kaynaklanacakmis gibi!" Ve benim kadar beyefendi oldugum i?in, o t?rden bir kadinla ne yapacaktim? Ama Zoila'yi taniyor olsaydin… Adamim! Seni d?s?nm?yorum; Ona ayetler bile yapardin. Ne ayetler! agzin sulanirdi: g?zleri k?r bir adamin g?rmesini saglayabilir; En yumusak kahkahaya, en g?zel ayaklara ve bir beline sahip…
"Azar azar," diye s?z?n? kestim, "bu, onunla evlenmezsen bogulacak kadar ?ilginca asik oldugunu mu s?ylemek istiyorsun?"
"Tuzaga d?ssem bile evleniyorum!"
"K?yden bir kadinla mi?" Babanizin rizasi olmadan?… G?r?yorsunuz: siz sakalli bir adamsiniz ve ne yaptiginizi bilmelisiniz. Carlos t?m bunlarin farkinda mi?
"Baska hi?bir sey eksik degildi! Allah korusun! Buga'da avu?larinin i?inde ve agzinda varsa, ne istiyorsun? Servet, Zoila'nin San Pedro'da yasamasi ve Buga'ya degil, her marrasa gitmesidir.
"Ama bunu bana g?sterirdin.
"Bu senin i?in baska bir sey; Istedigin g?n seni alacagim.
?gleden sonra saat ??te, Emigdio'dan ayrildim, onunla yemek yememek i?in binlerce kez ?z?r diledim ve eve d?nd?g?mde saat d?rt olacakti.
XX
Annem ve Emma benimle bulusmak i?in koridora ?iktilar. Babam eserleri ziyarete gitmek i?in binmisti.
Kisa s?re sonra yemek odasina ?agrildim ve ?ok ge?meden geldim, ??nk? orada Meryem'i bulmayi umuyordum; ama kendimi kandirdim; Anneme onu sordugumda, cevap verdi:
"Bu beyler yarin geldiklerinde, kizlar ?ok iyi tatlilar yapmak i?in can atiyorlar; Sanirim onlar bitti ve simdi gelecekler.
Tam masadan kalkmak ?zereydim ki, vadiden daga ?ikarak baston-brava y?kl? iki katir g?den Josе, i?inin g?r?lebildigi htiko ?zerinde durdu ve bana bagirdi:
"Iyi g?nler! Oraya gidemiyorum, ??nk? bir chucara giyiyorum ve hava karariyor. Orada kizlarla bir mesaj birakiyorum. Yarin erken kalkin, ??nk? isler g?vende.
"Sey," diye yanitladim; ?ok erken gidecegim; Herkese selamlar.
"Peletleri unutma!
Ve sapkasiyla beni selamlayarak, tirmanmaya devam etti.
Av t?fegini hazirlamak i?in odama gittim, Maria'nin sonunda g?r?nmedigi yemek odasinda kalmamak i?in bir bahane bulmak i?in temizlige ihtiyaci oldugu i?in degil.
Maria'nin bana dogru gelip kahveyi getirdigini g?rd?g?mde elimde a?ik bir piston kutusu vardi, beni g?rmeden ?nce kasikla tadina bakti.
Pistonlar yaklasir yaklasmaz yerde sulandi.
Bana bakmaya karar vermeden, iyi g?nler dedi ve belirsiz bir eliyle tabagi ve bardagi korkuluklara yerlestirerek, bir an i?in korkak g?zlerle, benimkini aradi, bu da kizarmasina neden oldu; Ve sonra diz ??kerek pistonlari almaya basladi.
"Bunu yapma," dedim, "daha sonra yapacagim.
"K???k seyleri aramak i?in ?ok iyi g?zlerim var," diye yanitladi. Kutuyu g?relim.
Onu almak i?in uzandi ve onu g?rd?g?nde haykirdi:
"Yaziklar olsun! Hepsi sulanmissa!
"Dolu degildi," diye yardim etmesini izledim.
"Ve bunlara yarin ihtiya? var," dedi, ellerinden birinin pembe avucundakilere toz ?fleyerek.
"Neden yarin ve neden bunlar?"
"??nk? bu av tehlikeli oldugu i?in, bir atisi ka?irmanin korkun? olacagini d?s?n?yorum ve kutudan biliyorum ki, bunlar doktorun ge?en g?n size verdikleri, Ingiliz olduklarini ve ?ok iyi olduklarini s?yleyerek …
"Her seyi duyuyorsun.
"Isitmedigim i?in birka? kez bir sey verirdim. Belki de o ava ?ikmamak daha iyi olurdu… Yusuf sana bizimle bir is birakti.
"Gitmememi ister misin?"
"Peki bunu nasil talep edebilirim?"
"Neden olmasin?"
Bana bakti ve cevap vermedi.
"Bana ?yle geliyor ki, artik yok," dedi, ayaga kalkip etrafindaki yere bakarak; Gidiyorum. Kahve zaten soguk olacak.
"Deneyin.
"Ama simdi o av t?fegini y?klemeyi bitirme… Bu iyi," diye ekledi, bardaga dokunarak.
"Av t?fegini bir kenara birakip alacagim; Ama gitme.
Odama girip tekrar ?ikmistim.
"Orada yapilacak ?ok sey var.
"Ah, evet," diye yanitladim, "yarin i?in tatlilar ve incelikler hazirlayin. ?yleyse gidiyor musun?
Omuzlariyla yapti, ayni zamanda basini bir tarafa egdi, su anlama gelen bir hareket yapti: istedigin gibi.
"Sana bir a?iklama bor?luyum," dedim, ona yaklasarak. Beni duymak ister misin?
"Duymak istemeyecegim seyler oldugunu s?ylemiyor muyum?" —diye yanitladi, kutunun i?indeki pistonlari seslendirerek.
"D?s?nd?m ki…
"S?yleyecegin sey dogru; neye inandiginiz.
"Ne?"
"Seni duymam gerektigini; Ama bu sefer degil.
"Bug?nlerde beni ne kadar k?t? d?s?nd?n!
Bana cevap vermeden kutudaki isaretleri okudu.
"O zaman sana hi?bir sey s?ylemeyecegim; Ama bana ne varsaydigini s?yle.
"Neden simdi?"
"Yani senden ?z?r dilememe de izin vermiyor musun?"
"Bilmek istedigim sey, bunu neden yaptigin; Ancak, bunu bilmekten korkuyorum, ??nk? hi?bir sebep g?stermedim; Ve her zaman bilmemem gereken bir tane olacagini d?s?nd?m … Ama yine mutlu g?r?nd?g?ne g?re… Ben de mutluyum.
"Benim i?in oldugun kadar iyi olmani hak etmiyorum.
"Belki de hak etmeyen kisi ben olacagim…
"Sana haksizlik ettim ve eger izin verirsen, dizlerimin ?zerinde beni affetmeni rica ederim.
G?zleri uzun zamandir ?rt?l?yd?, t?m g?zellikleriyle g?steris yapiyorlardi ve haykirdi:
