Цитата Бразилиянын Улуттук Конгрессинде (парламентинде) «Салттуу достук мамилелерди ?н?кт?р??, кызматташтыктын тарыхынын жа?ы барагын биргелешип жазуу» баяндамасында жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.
Т?Ш?НД?РМ?
Адамдардын ортосундагы баарлашууда э? баалуу нерсе бири-бирин т?ш?н?? жана сезе бил??, а мамлекеттер ортосундагы мамилелерде башкачабы? Бразилия парламентинде с?йл?г?н с?з?нд? Си Цзиньпин дал ушул тезисти т?ш?нд?р?? катары байыркы с?зд? келтирди. Кээ бир??л?р ?лк?л?р ортосундагы мамилелер пайданын негизинде гана т?з?л?т деп эсептешет, бул кезде «туруктуу дос жана т?б?л?к душман жок, туруктуу пайда гана болот». Бирок, кытайлык ?з ара пайда ж?н?нд?г? идеялар пайда алуу ?ч?н милдетт?? шарт катары милдет жана адилетт??л?к сезиминин артыкчылыктуулугуна негизделген адамдардын коомчулугун т?з??н? камтыйт, ошону менен мамлекеттер аралык мамилелерге жа?ы жол ачат.
Чыныгы достук, рухий жакындык, сезимдердин чын ыкластуулугу. Пайдага негизделген мамилелер пайда т?г?нг?нд? эле бузулат; таасирге негизделген мамилелер таасири жоголгондо бузулат; чын пейилдикке негизделген мамилелер гана туруктуу боло алат. ?з ара пайдага жана таасирге негизделген мамилелер – бул с?зс?з т?рд? пайданы суусап, жоготуудан коркуу, ошондой эле ?з ара шектен?? менен коштолгон ж?н?к?й кызмат алмашуу болуп калат. Мамилелер руханий байланышка негизделгенде, бири-биринин жан д?йн?с?н ачууга, бири-бирине ачык айтууга болот; рухий байланышка негизделген мамилелер оригиналдуулугун ?зг?р??с?з сактап, ар бир кадам сайын ишенимд?? болуп калат.
ОРИГИНАЛ
«Анда ук, Су У! Адамдардын мамилелеринде ?з ара руханий байланыш э? чо? баалуулукка ээ. Акыркы кат шашылыш жазылгандыктан, ?з?мд?н оюмду толук айтууга м?мк?нч?л?к болбой калгандыктан, кийинки катымда кыскача оюмду баяндайын».
«Ли лин да су у шу» («Ли Линдин Су У нун ага жазган катына жооп катары жазган каты»)
КОММЕНТАРИЙ
Хань аскер башчысы Ли Лин атактуу «Учуучу генерал» Ли Гуандын небереси болгон. Хань императору У-динин башкаруусунун экинчи жылында «Тяньхань» («Асман асты империясындагы Хань династиясынын ?ст?мд?г?») деген ураандын астында б.з.а. 99-ж. Ли Лин беш ми? кишилик ж?? аскеринин башында хунндардын жерине басып кирген. Бирок, сан жагынан он эседен ашык, дээрлик элсиз, тамак-ашсыз калган хунндардын армиясы менен болгон оор салгылашуунун натыйжасында ?м?тс?з абалда калган Ли Лин хунндардын колуна т?шк?н. Император У-ди Ли Линдин хунн армиясында насаатчы катары кызмат кылганы тууралуу кептерге ишенип, Ли Линдин ?й-б?л?с?н?н ?ч уруусун те? жок кылууга буйрук берип, акыры анын Хань династиясы менен болгон байланышын ?зг?н. Уламыш боюнча Хань императору Чжао-динин башкаруусунун алтынчы жылында «Шиюань» («Негизги башталыш») деген ураандын астында биздин заманга чейинки 81-ж. чейин, хунндардын туткунунда 19 жыл жашагандан кийин, Хань элчиси Су У мекенине сый-урмат менен кайтып келген, андан кийин ал Ли Линге кат жазып, аны Хань империясына кайтып кел??г? к?нд?р??г? аракет кылган. Ли Лин кат ж?н?т?т, анын фрагменти жогоруда берилген.
Командир Ли Лин ?з?н?н катында туткунга т?шк?н жагдайларды ачык айтып берди: «Бирок мен ?лг?н жокмун, бул менин к?н??м, бирок мен ?з ?м?р?мд? коргоп, ?л?мд?н корктумбу? Ошондо падышаны жана ата-энемди, аялымды, балдарымды таштап кеткенден эмне пайда болгон эле? Мен курман болгонум жок, себеби аракет жасаганды каалаган элем». Каттын текстинде Су Унун дарегине айтылган кайгылуу ?нд?р да бар: «Адамдардын ортосундагы мамилелерде ?з ара руханий байланыш э? чо? мааниге ээ». Ал адамдардын мамилелериндеги э? баалуу нерсе – бул руханий тартылуу деп эсептеген. Си Цзиньпин бул с?зд? бир аз башкача кылып кайталады: «Адамдардын мамилесинде руханий байланыш э? чо? баалуулукка ээ».
«Хань шу» («Хань династиясынын тарыхы») хроникасынын «Ли Гуан чжуань» («Ли Гуандын ?м?р баяны») б?л?м?нд? Ли Линдин ?м?р баянына арналган фрагмент берилген. Ли Лин душманга туткунга т?шк?нд?н кийин, ордо ?к?лд?р? бир добуштан колбашчыны чыккынчылыкта айыптап, бир гана окумуштуу-тарыхчы Сыма Цянь шарттуу аскер башчыны жактап: «Ли Лин ата-энесин сыйлаган, кошундардын ишенимге ээ болгон, согуштарда жанын аябаган, ?лк?н?н жыргалчылыгы ?ч?н курман болгон. Мына ушундай кадимки сапаттарынын аркасында ал ата-мекенди коргоочунун ?лг?с? болуп калды. …жана ал курман болбогон болсо, мунун себеби, албетте, Хань династиясы ?ч?н ?ч алуу каалоосу болгон». Бирок, императордук чечимди сынга алган с?зд?р? ?ч?н Сыма Цянь акыр-аягында бычуу жазасы менен жазаланган.
К?нд?н нурлары тыт менен карагайдын башын гана жарык кылып, к?нд?н батышын кабарлайт деп айтпа. Батып бара жаткан к?нд?н нуру дагы эле асманды кызгылт к?к т?с менен жарыктандырат.
Цитата «Партиядагы пенсионер кадрлардын жана пенсия курагындагы алдынкы коомчулуктун ?к?лд?р?н?н ичинен прогрессивд?? коллектив менен болгон жолугушууда» жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.
Т?Ш?МД?РМ?
Ке?ири таанылган ырдын саптары жолдош Си Цзиньпиндин чын ыкластуу камкордугу жана шашылыш каалоолору менен сугарылган боорукердиктин жана сулуулуктун образын жаратат. Карыя жолдоштордун мойнунда тарыхый ?тк?н мезгилдер ж?н?нд?г? эскер??н? камтыган баа жеткис тажрыйба топтолгон жашап ?тк?н жылдардын оорчулугу жатат. «Кытай» деген алп кемени кечээки шамал менен жамгырдан ары-бери жылдырып, б?г?нк? нукка т?ш??г?, эрте?ки сууга кир?? м?мк?нч?л?г?н берип, э? оор к?р?шт? б?г?нк? кары-карта?дар ?зд?р?н аябастан башташкан. Азыр да бул адамдардын баштары агарып турганда, алар ж?н?нд? байыркы накыл с?з менен айтууга болот – «карыган тайгак к?рк?д? жатат, бирок анын ойлору ми?деген чакырым алыска багытталган; эр ж?р?кт? жоокер жаш эмес, бирок анын ж?р?г? кайраттуулукка толгон».
Саясий билим, жеке тажрыйба жана талашсыз авторитет т?р?нд?г? уникалдуу артыкчылыктарга ээ болгон эски муун жа?ы муундарга тажрыйбаны, колдоону жана шыктанууну ?тк?р?п бер??г? катышууга мурдагыдай эле ?з?н?н сарпталбаган к?ч?н жана рухий ынтасын толугу менен багыттай алат. Улгайган жолдоштор жаштардын арасында эскинин жакшы салттарын орнотууга, эмгек фронтунун алды?кыларынын сапаттарын тере?дет??г?, баалуу тажрыйбаларды ?йр?т??г?, жаштардын арасында активд?? турмуштук позицияны тарбиялоого, ошону менен ?зд?р?н?н куч-кубатын жана иштерин жыргалчылыкка кошууга, ушул сыяктуу «эки кылым» к?р?ш?н?н максаттарына жет?? ?ч?н, айланасындагыларды ж?р?г?н?н ысыгы менен жарыктандырып, жылытууну улантууга ж?нд?мд??. Демек, Си Цзиньпин партиянын отставкадагы кадрларын шыктандырат, алар формалдуу т?рд? пенсияга чыкса да, сырткы к?р?н?ш?н жаш болбосо да, жан д?йн?с? жаш бойдон калууда, бирок жоокердик духун сактап, сарпталбаган к?ч?н жана духун элдин Кытай арзуусуна жет?? жолун жарыктандырууга багыттоодо.
ОРИГИНАЛ
Алдыда келе жаткан карылык, кимдин т?йш?г? менен жашашы керек деген ойлор кимди тынчсыздандырбайт?
Эт арыктап барат, демек кемерди катураак тартуу керек болот, чач т?г?л?п барганда, баш кийимди бир тарапка кыйшайтууга туура келет.
К?з?мд?н к?р??с? начарлап, китеп окууга м?мк?нч?л?г?м жок, болгону жыл ?тк?н сайын ооруларды эрмендин жалбырактарын к?йг?з?? менен менен дарылайм.
К?п нерсени баштан кечирип, дарыя сууларынын алыстап баратканын к?рг?нд?й жылдардын ?т?п баратканын к?з?т?п турам.
Ойлоп к?рс?м, карылыктын да ?з?н? жараша жагымдуулугу бар, андыктан му? басууну же?ип, ж?р?к же?илдик сезимине толот.
К?нд?н нурлары тыт менен карагайдын башын гана жарык кылып, к?нд?н батышын кабарлайт деп айтпа. Батып бара жаткан к?нд?н нуру дагы эле асманды кочкул о? менен жарыктандырат.
Лю Юйси, «Чоу ле тянь юн лао цзянь ши» («Ле Тянь жиберген «Карылык ж?н?нд? ыр» ыраазычылык билдирген жооп ыры»), Тан доору
КОММЕНТАРИЙ
«Ле Тянь тарабынан жиберилген «Карылык ж?н?нд?г? ыр» аттуу жооп ыры тан акыны Лю Юйси (псевдоними Мэн Дэ, «Арман табуу») тарабынан жазылган болуп, ал ?з?н?н боорукер досу Бой Цзюйга ( псевдоними Лэ Тянь, «Асманда кубануу») ыраазычылык жообу катары жиберилген. Эки акын те? чыгармаларын «Карылык ж?н?нд?г? ыр» деп атаганы менен поэтикалык формада жашоого ар кандай к?з караштарды билдиришкен».
Лю Юйси менен Бо Цзюйи бир эле жылда – биздин замандын 772-жылы туулган. Жылдар ичинде акындар бири-бирине чыгармаларын тартуулашып, ат?г?л «Лю менен Бодун ырларынын альманахы» аттуу биргелешкен поэзия жыйнагын чыгарышкан. Тан императору Вэнь-цзундун (836-ж.) «Кайчэн» («Жетишкендиктердин башталышы») деген ураандын астында башкаруусунун биринчи жылынын к?з?нд? 64 жаштагы Лю Юйси такты мураскорунун коногу катары борбор шаар Лоянга келген, Бо Цзюй да ушул кезде ошол жерде болгон. Башында Бо Цзюй «Карылык ж?н?нд? Мэн Дэге белек ыр» деген ырды жараткан: «Мына биз эк??б?з карып калдык жана ?з?б?зг? суроо берип жатабыз: кары болуу кандай деп? К?р?? начарлап, т?нд? эрте уктоого тартат, баш иретсиз, чач таралбайт. Кээде ?йд?н чыгып кетем, анда да таякка таянып, бирок к?б?нч? кечке чейин ?йд? бекинип отуруп калам. Тунук к?зг?г? кароого ?т? жалкоомун, ал эми китептерден кичине тамгаларды окуу да азаптуу. Барган сайын эски досторумду эстейм, мурдагы жаштыгымдын калдыктары байкалбайт. Ал эми менде жалан курулай жолугушуулар жана с?йл?ш??л?р ?ч?н гана энергия калды». Поэмада автор улгайган адамдардын физиологиялык жана психологиялык белгилерин ке?ири с?р?тт?п, ?з?н?н пессимизмин ачык айткан.
Бо Цзюйнин к???л? ч?кк?н жана пессимизминен айырмаланып, Лю Юйсинин поэтикалык жообу жашоону тастыктайт. Тактап айтканда, «К?н нурлары тыт менен карагайдын башын гана жарык кылып, к?нд?н батышын кабарлайт деп айтпа. Батып бара жаткан к?нд?н нуру дагы эле асманды кочкул ?? менен жарыктандырат» деген жакшы м?н?зд? жана оптимизмди, ошондой эле автордун жашоого болгон активд?? жана позитивд?? к?з карашын толук чагылдырган ми? жылдык тарыхы бар атактуу с?зг? айланган.
Ж?р?г???з ?ст?н?н бийлиги?из болбосо, чексиз асманды багынта албайсыз.
Цитата «ККПнын XVIII съездинде ККП БКнын тартипти камсыз кылуу боюнча комиссиясынын 6-жалпы заседаниесинде с?йл?г?н с?з?нд?» жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.
Т?Ш?НД?РМ?
Келтирилген ырдын автору Цин акыны Гун Цзычжэнь. ?з с?з?нд? Си Цзиньпин бул акындын дагы бир ырынан: «Ж?р?к – дененин кожоюну жана акылмандыктын башкаруучусу» деген фразаны келтирет. Эки с?з те? бир ойду билдирет: ж?р?к – ой булагы, рухтун негизи, жакшылыктын т?р?с?, адамдын бардык ниетинин, иш-аракетинин башталышы. Адамдын ой ж?г?рт??с? жана иш-аракетинин м?н?з? анын ички д?йн?с? менен аныкталат. Таза ж?р?к, бийик ой адамды «ж?з ууга кол тийбес» кылып, ага т?г?нг?с к?ч-кубат берет. Ар кандай иш жан менен жасалууга тийиш, жан куч-кубаттын булагы болуп кызмат кылууга тийиш, жанды к?р?шк? жумшоо керек, жан пландарды орундатуунун ачкычы болуп калууга тийиш.
Антикалык илимпоздор феодалдык доордун этикасына жана моралына таянып, «Ж?р?к ж?н?нд? окуусун» – руханий-адептик жактан ?з?н-?з? ?рк?нд?т??, чындыкка, ой тазалыгына тарбиялоо, максатты т?ш?н?? жана жашоодо ?з ордун табуу ж?н?нд?г? окууну т?з?шк?н. ?з кезегинде партиянын «Ж?р?к ж?н?нд? окуусунда» идеологиялык тарбиялоого, марксизмдин принциптеринин негизинде инсанды калыптандырууга к???л бурулган. Эгерде партиялык кызматкердин «Ж?р?к ж?н?нд? окуусун» т?ш?н??с? канааттандырарлык эмес болсо, ынанымдардын кебелбестигине доо кетирип, принциптерден чегин??, натыйжада душмандын курчоосунда «багынуу» жолуна т?ш?? тандалып алынат. Мына ушундан улам партиялык башкаруунун ар тараптуу катаалдыгы тартипти катуу сактоону жана «кызыл сызыкты» сактоону гана эмес, нормаларга жана тыюу салууларга к??ул бурууну да талап кылат. Партиялык катаалдуулук к?б?р??к даражада партиянын «Ж?р?к ж?н?нд? окуусунун» негизинде жекече ?рк?нд?т??г?, партия м?ч?л?р?н?н «адам» ж?н?нд?г? принципти негиз катары жана «ж?р?кт?» ачкыч катары т?ш?н??с?н?, моралдык сапаттарды чы?доого багытталган жана идеалдарга берилгендикке каратылган.
ОРИГИНАЛ
Чыныгы жолдун кудуретинин ?н? табияттын бардык ?нд?р?н?н к?чт??р??к, бирок адамдын ж?р?г?нд? жашап жаткан бул коркок нурлар к?чт?н жаркыраган нурун ачуусу ?ч?н ?ж?рл?к жана аракет керек. Ж?р?г???з ?ст?н?н бийлиги?из болбосо, чексиз асманды багынта албайсыз.
Феникс менен оттуу куш ?з? ?ч?н карагайдын кургак бутактарын тандабайт. Асмандык рух жан д?йн?с? таза жана асманга ачык болгондорго т?ш?т.
Ж?р?г?мд?н ?н?н угуп, укпай калам д?йн?н?н ызы-чуусун. Жоктукта мен жолдун чындыгына ишенимд?? бойдон калам, жашоодо менин рухум бекерчиликтен эркин.
Ушундай жол менен гана океандарды батышты к?зд?й агызууга жана к?нд? чыгыштан кайра чыгууга бурганга окшош к?чк? толууга болот.
Гун Цзычжэнь, «Жаздан к?зг? чейин ар т?рд?? ойлорду камтыган 15 ырдын антологиясы» (биринчи ыр)
КОММЕНТАРИЙ
«Жаздан к?зг? чейин ар т?рд?? ойлорду камтыган 15 ырдын антологиясы» – Цин доорунун аягындагы прогрессивд?? ойчул Гун Цзычжэнь жараткан Тан акындарынын классикалык стилиндеги поэтикалык чыгарма. «Ж?р?г?? ?ст?н?н бийлик болбосо, чексиз асманды багынта албайсы?» деген с?з чыгарманын биринчи сабынан алынып, акындын «ж?р?к к?ч?» т?ш?н?г?н? берилгендигин толук чагылдырат. Ырдын ?з?г? сырткы д?йн?н?н кийлигиш??с?н же???г? рухтун к?ч? жетет деген ойду ачык баяндайт.
«Ж?р?г?? ?ст?н?н бийлик болбосо, чексиз асманды багынта албайсы?» деген с?з, эгер адам ?з жанын башкара албаса, объективд?? чындыкка баш ийе албайт дегенди билдирет. 1822—1823-жылдардагы башка ырлар жыйнагында «Жэнь жылынан Гуэй жылына чейин пайда болгон ойлор жана байкоолордун жыйнагы» деген ырлар жыйнагында Гун Цзычжендин т?м?нк?д?й с?зд?р? бар: «Ж?р?к к?ч? жок адамдар карапайым адамдар. Чо? ?ч алуу, чо? оорудан айыгуу, чо? тоскоолдукту же???, чо? планды аткаруу ?ч?н ж?р?кт?н к?ч? абдан керек». Д?йн?д? «ж?р?кт?н к?ч?н» талап кылбаган бир дагы нерсе жок. «Ж?р?кт?н к?ч?» болгондо гана адам ар кандай жоопкерчиликти ала алат, кандайдыр бир максатты к?рс?т? алат. Чындыгында, Гун Цзычжендин укмуштуудай таланты жана адамдан тышкаркы эрки, зор умтулуулары, бай жана к?чт?? поэтикалык образдары жана чексиз сулуулук ?лг?л?р? да анын ?з?н?н «ж?р?к к?ч?» менен келип чыккан.
Адам нерселерди байкап жатканда анда т?ш?нб?ст?к пайда болот, анын ж?р?г? нерселердин ма?ызын туура аныктай албайт жана бул учурда тышкы д?йн?д?г? нерселердин билими даана боло албайт.
Цитата «Б?тк?л кытайлык партиялык мектептин жумушчу заседаниесинде с?йл?г?н с?з?нд?» жана башка бир катар эмгектерде келтирилген.
Т?Ш?НД?РМ?
Ж?р?к нерселердин ма?ызын туура аныктай албаганда, б.а. пайдубал туруктуулугун жоготкондо с?зс?з баш аламандык жана олку-солкулук пайда болот; эгерде сизде к?чт?? ички колдоо болгондо гана эмне туура, эмне туура эмес, эмне чын жана эмне бурмаланганын ишенимд?? баалай аласыз. Си Цзиньпин биринчи кезекте ишенимди бекемд??г?, партиянын идеалдарына ишеним туусун бийик кармоого жана партиялык мектепти партия кылган принциптерди бекемд??г? багытталган партиялык мектептин жакшы ишинин негизин к?рс?т?? ?ч?н классикалык с?зд?н пайдаланган. Коммунизмге ишен?? жана партиялык мектептердин алардын ысмына толук ылайык келиши эч кандай куру ураандар жана кыйкырыктар болбостон, партиялык мектептердин ишинин бардык жактарынан к?р?н?ш? керек. Маселен, партиялык мектептерде окууну уюштуруу негизинен теориялык жана партиялык окууга багытталууга, партиялык жетекчи кызматкерлердин духун чындоого, партиялык идеалдарга ишенимди чы?доого кызмат кылууга тийиш.
Эгерде партиялык окууга зыян келтирип, жогорку адистештирилген техникалык ыктарга басым жасалса, туура саясий курстан четт??л?р пайда болгонго чейин «ызы-чуулу коноктор ?й ээсин сууга ч?кт?р?т» дегендей, орто билим бер?? башкы нерсеге к?л?к? т?ш?р? баштайт. Маселен, коомдук ой-пикирдин ар кандай агымдарынын алдында партия четте калбастан, «согуштун кыйкырыгын к?т?р?п, кылычын жаркылдаткандай» тайманбастык менен ?з позициясын билдирип, авторитетти к?рс?т??г? тийиш. Марксизмдин рухий чебин коргоп, илимий билимдер аркылуу шектен??н? жана к?м?нд??л?кт? жок кыла бил??г? тийиш. Кандай гана жагдай болбосун, Си Цзиньпин белгилегендей, «партия туура саясий багытты бекем кармашы керек жана бул негиз».
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/chitat-onlayn/?art=70786468&lfrom=174836202&ffile=1) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
