Nikita Shcheholevatyi "Nauka Holenderskiego przez Literaturę: Analiza i Tłumaczenie 'Max Havelaar' z Klasyki Niderlandzkiej"

En nog meer leugens op het tooneel. (I jeszcze wiecej klamstw na scenie; en nog meer leugens op het tooneel – i jeszcze wiecej klamstw na scenie).

Als de held met zyn styven komediestap weggaat om 't verdrukte vaderland te redden, waarom gaat dan de dubbele achterdeur altyd vanzelf open? (Kiedy bohater z sztywnym krokiem komedianta odchodzi, by ratowac uciskany kraj, dlaczego tylne drzwi zawsze otwieraja sie same?; als de held met zyn styven komediestap weggaat – kiedy bohater z sztywnym krokiem komedianta odchodzi, om 't verdrukte vaderland te redden – by ratowac uciskany kraj, waarom gaat dan de dubbele achterdeur altyd vanzelf open – dlaczego tylne drzwi zawsze otwieraja sie same).

En verder, hoe kan de persoon die in verzen spreekt, voorzien wat de ander te antwoorden heeft, om hem 't rym gemakkelyk te maken? (I dalej, jak osoba mоwiaca wierszem moze przewidziec, co drugi ma odpowiedziec, aby ulatwic mu rymowanie?; en verder, hoe kan de persoon die in verzen spreekt – i dalej, jak osoba mоwiaca wierszem, voorzien wat de ander te antwoorden heeft – moze przewidziec, co drugi ma odpowiedziec, om hem 't rym gemakkelyk te maken – aby ulatwic mu rymowanie).

Als de veldheer tot de prinses zegt: ‘mevrouw, het is te laat, de poorten zyn gesloten’ hoe kan hy dan vooruit weten, dat zy zeggen wil: ‘welaan dan, onversaagd, men doe het zwaard ontblooten’? (Kiedy dowоdca mоwi do ksiezniczki: „pani, jest za pоzno, bramy sa zamkniete”, skad moze wiedziec, ze ona chce powiedziec: „no cоz, odwaznie, wyciagnijmy miecz”?; als de veldheer tot de prinses zegt – kiedy dowоdca mоwi do ksiezniczki, mevrouw, het is te laat, de poorten zyn gesloten – pani, jest za pоzno, bramy sa zamkniete, hoe kan hy dan vooruit weten – skad moze wiedziec, dat zy zeggen wil – ze ona chce powiedziec, welaan dan, onversaagd, men doe het zwaard ontblooten – no cоz, odwaznie, wyciagnijmy miecz).

Want als zy nu eens, hoorende dat de poort toe was, antwoordde dat ze dan wat wachten zou tot er geopend werd, of dat zy een andermaal eens terug zou komen, waar bleef dan maat en rym? (Bo gdyby uslyszala, ze brama jest zamknieta, odpowiedziala, ze poczeka, az zostanie otwarta, albo ze wrоci kiedy indziej, gdzie wtedy bylby rym i miara?; want als zy nu eens – bo gdyby uslyszala, hoorende dat de poort toe was – ze brama jest zamknieta, antwoordde dat ze dan wat wachten zou tot er geopend werd – odpowiedziala, ze poczeka, az zostanie otwarta, of dat zy een andermaal eens terug zou komen – albo ze wrоci kiedy indziej, waar bleef dan maat en rym – gdzie wtedy bylby rym i miara).

Is het dus niet een pure leugen, als de veldheer de prinses vragend aanziet, om te weten wat ze doen wil na 't poortsluiten? (Czy to nie jest czyste klamstwo, gdy dowоdca patrzy pytajaco na ksiezniczke, aby wiedziec, co chce zrobic po zamknieciu bramy?; is het dus niet een pure leugen – czy to nie jest czyste klamstwo, als de veldheer de prinses vragend aanziet – gdy dowоdca patrzy pytajaco na ksiezniczke, om te weten wat ze doen wil na 't poortsluiten – aby wiedziec, co chce zrobic po zamknieciu bramy).

Nog-eens: als 't mensch nu eens lust had gehad te gaan slapen, in plaats van iets te ontblooten? (Jeszcze raz: co jesli osoba mialaby ochote pоjsc spac, zamiast cos odkryc?; nog-eens – jeszcze raz, als 't mensch nu eens lust had gehad – co jesli osoba mialaby ochote, te gaan slapen – pоjsc spac, in plaats van iets te ontblooten – zamiast cos odkryc).

Alles leugens! (Wszystko klamstwa!; alles leugens – wszystko klamstwa).

En dan die beloonde deugd! O, o, o! (I ta nagrodzona cnota! O, o, o!; en dan die beloonde deugd – i ta nagrodzona cnota, o, o, o – o, o, o).

Ik ben sedert zeventien jaren makelaar in koffi – Lauriergracht, No 37 – en heb dus al zoo-iets by-gewoond, maar het stuit my altyd vreeselyk, als ik de goede lieve waarheid zоо zie verdraaien. (Od siedemnastu lat jestem maklerem kawowym – Lauriergracht nr 37 – i widzialem cos takiego, ale zawsze mnie to przeraza, gdy widze, jak dobra, kochana prawda jest tak znieksztalcana; ik ben sedert zeventien jaren makelaar in koffi – od siedemnastu lat jestem maklerem kawowym, Lauriergracht, No 37 – Lauriergracht nr 37, en heb dus al zoo-iets by-gewoond – i widzialem cos takiego, maar het stuit my altyd vreeselyk – ale zawsze mnie to przeraza, als ik de goede lieve waarheid zоо zie verdraaien – gdy widze, jak dobra, kochana prawda jest tak znieksztalcana).

Beloonde deugd? (Nagrodzona cnota?; beloonde deugd – nagrodzona cnota).

Is 't niet om van de deugd een handelsartikel te maken? (Czy nie chodzi o to, by cnote uczynic towarem handlowym?; is 't niet om van de deugd een handelsartikel te maken – czy nie chodzi o to, by cnote uczynic towarem handlowym).

Het is zoo niet in de wereld, en 't is goed dat het niet zoo is. (Tak nie jest na swiecie i dobrze, ze tak nie jest; het is zoo niet in de wereld – tak nie jest na swiecie, en 't is goed dat het niet zoo is – i dobrze, ze tak nie jest).

Want waar bleef de verdienste, als de deugd beloond werd? (Bo gdzie bylaby zasluga, gdyby cnota byla nagradzana?; want waar bleef de verdienste – bo gdzie bylaby zasluga, als de deugd beloond werd – gdyby cnota byla nagradzana).

Waartoe dus die infame leugens altyd voorgewend? (Dlaczego wiec zawsze udaje sie te haniebne klamstwa?; waartoe dus die infame leugens altyd voorgewend – dlaczego wiec zawsze udaje sie te haniebne klamstwa).

Daar is by-voorbeeld Lukas, onze pakhuisknecht, die reeds by den vader van Last & Co heeft gewerkt – de firma was toen Last & Meyer, maar de Meyers zyn er lang uit – d?t was dan toch wel een deugdzaam man. (Wezmy na przyklad Lukasa, naszego magazyniera, ktоry pracowal juz u ojca Last & Co – firma nazywala sie wtedy Last & Meyer, ale Meyerowie od dawna nie maja z nia nic wspоlnego – to byl cnotliwy czlowiek; daar is by-voorbeeld Lukas – wezmy na przyklad Lukasa, onze pakhuisknecht – naszego magazyniera, die reeds by den vader van Last & Co heeft gewerkt – ktоry pracowal juz u ojca Last & Co, de firma was toen Last & Meyer – firma nazywala sie wtedy Last & Meyer, maar de Meyers zyn er lang uit – ale Meyerowie od dawna nie maja z nia nic wspоlnego, d?t was dan toch wel een deugdzaam man – to byl cnotliwy czlowiek).

Geen boon kwam er ooit te-kort, hy ging stipt naar de kerk, en drinken deed hy niet. (Nigdy nie brakowalo zadnej fasoli, regularnie chodzil do kosciola i nie pil; geen boon kwam er ooit te-kort – nigdy nie brakowalo zadnej fasoli, hy ging stipt naar de kerk – regularnie chodzil do kosciola, en drinken deed hy niet – i nie pil).

Als myn schoonvader te Driebergen was, bewaarde hy het huis, en de kas, en alles. (Kiedy mоj tesc byl w Driebergen, pilnowal domu, kasy i wszystkiego; als myn schoonvader te Driebergen was – kiedy mоj tesc byl w Driebergen, bewaarde hy het huis, en de kas, en alles – pilnowal domu, kasy i wszystkiego).

Eens heeft hy aan de Bank zeventien gulden te veel ontvangen, en, hy bracht ze terug. (Pewnego razu otrzymal od Banku siedemnascie guldenоw za duzo i oddal je; eens heeft hy aan de Bank zeventien gulden te veel ontvangen – pewnego razu otrzymal od Banku siedemnascie guldenоw za duzo, en, hy bracht ze terug – i oddal je).

Hy is nu oud en jichtig, en kan niet meer dienen. (Jest teraz stary i chory na dne, i nie moze juz sluzyc; hy is nu oud en jichtig – jest teraz stary i chory na dne, en kan niet meer dienen – i nie moze juz sluzyc).

Nu heeft hy niets, want er gaat veel by ons om, en we hebben jong volk noodig. (Teraz nie ma nic, bo u nas duzo sie dzieje, a my potrzebujemy mlodych ludzi; nu heeft hy niets – teraz nie ma nic, want er gaat veel by ons om – bo u nas duzo sie dzieje, en we hebben jong volk noodig – a my potrzebujemy mlodych ludzi).

Welnu, ik houd dien Lukas voor zeer deugdzaam, maar wordt hy nu beloond? (Cоz, uwazam Lukasa za bardzo cnotliwego, ale czy teraz jest nagradzany?; welnu, ik houd dien Lukas voor zeer deugdzaam – cоz, uwazam Lukasa za bardzo cnotliwego, maar wordt hy nu beloond – ale czy teraz jest nagradzany).

Komt er een prins die hem diamanten geeft, of een fee die hem boterhammen smeert? (Czy przychodzi ksiaze, ktоry daje mu diamenty, albo wrоzka, ktоra smaruje mu kanapki?; komt er een prins die hem diamanten geeft – czy przychodzi ksiaze, ktоry daje mu diamenty, of een fee die hem boterhammen smeert – albo wrоzka, ktоra smaruje mu kanapki).

Waarachtig niet! (Na pewno nie!; waarachtig niet – na pewno nie).

Hy is arm, en blyft arm, en dit moet ook zoo wezen. (Jest biedny i pozostaje biedny, i tak powinno byc; hy is arm – jest biedny, en blyft arm – i pozostaje biedny, en dit moet ook zoo wezen – i tak powinno byc).

Ik kan hem niet helpen – want we hebben jong volk noodig, omdat er zooveel by ons omgaat – maar al kon ik, waar bleef zyn verdienste, als hy nu op zyn ouden dag een gemakkelyk leven leiden kon? (Nie moge mu pomоc – bo potrzebujemy mlodych ludzi, poniewaz u nas duzo sie dzieje – ale nawet gdybym mоgl, gdzie bylaby jego zasluga, gdyby teraz na starosc mоgl wiesc wygodne zycie?; ik kan hem niet helpen – nie moge mu pomоc, want we hebben jong volk noodig – bo potrzebujemy mlodych ludzi, omdat er zooveel by ons omgaat – poniewaz u nas duzo sie dzieje, maar al kon ik – ale nawet gdybym mоgl, waar bleef zyn verdienste – gdzie bylaby jego zasluga, als hy nu op zyn ouden dag een gemakkelyk leven leiden kon – gdyby teraz na starosc mоgl wiesc wygodne zycie).

Dan zouden alle pakhuisknechts wel deugdzaam worden, en iedereen, hetgeen Gods bedoeling niet wezen kan, omdat er dan geen byzondere belooning voor de braven overbleef hier-namaals. (Wtedy wszyscy magazynierzy i kazdy inny byliby cnotliwi, co nie moze byc zamiarem Boga, poniewaz wtedy nie byloby specjalnej nagrody dla dobrych ludzi w zaswiatach; dan zouden alle pakhuisknechts wel deugdzaam worden – wtedy wszyscy magazynierzy byliby cnotliwi, en iedereen – i kazdy inny, hetgeen Gods bedoeling niet wezen kan – co nie moze byc zamiarem Boga, omdat er dan geen byzondere belooning voor de braven overbleef hier-namaals – poniewaz wtedy nie byloby specjalnej nagrody dla dobrych ludzi w zaswiatach).

Maar op een tooneel verdraaien ze dat…alles leugens! (Ale na scenie to przekrecaja… wszystko klamstwa!; maar op een tooneel verdraaien ze dat – ale na scenie to przekrecaja, alles leugens – wszystko klamstwa).

Ik ben ook deugdzaam, maar vraag ik hiervoor belooning? (Tez jestem cnotliwy, ale czy za to prosze o nagrode?; ik ben ook deugdzaam – tez jestem cnotliwy, maar vraag ik hiervoor belooning – ale czy za to prosze o nagrode).

Als myn zaken goed gaan – en dit doen ze – als myn vrouw en kinderen gezond zyn, zoodat ik geen gemaal heb met dokter en apteker… (Jesli moje sprawy ida dobrze – a tak jest – jesli moja zona i dzieci sa zdrowe, wiec nie mam do czynienia z lekarzem i aptekarzem…; als myn zaken goed gaan – jesli moje sprawy ida dobrze, en dit doen ze – a tak jest, als myn vrouw en kinderen gezond zyn – jesli moja zona i dzieci sa zdrowe, zoodat ik geen gemaal heb met dokter en apteker – wiec nie mam do czynienia z lekarzem i aptekarzem).

als ik jaar-in jaar-uit een sommetje kan ter-zy leggen voor den ouden dag… (jesli rok po roku moge odkladac troche pieniedzy na starosc…; als ik jaar-in jaar-uit een sommetje kan ter-zy leggen – jesli rok po roku moge odkladac troche pieniedzy, voor den ouden dag – na starosc).

als Frits knap opgroeit, om later in myn plaats te komen als ik naar Driebergen ga… (jesli Frits dobrze sie rozwija, aby pоzniej mnie zastapic, gdy pоjde do Driebergen…; als Frits knap opgroeit – jesli Frits dobrze sie rozwija, om later in myn plaats te komen – aby pоzniej mnie zastapic, als ik naar Driebergen ga – gdy pоjde do Driebergen).

zie, dan ben ik heel tevreden. (Wtedy jestem bardzo zadowolony; zie, dan ben ik heel tevreden – wtedy jestem bardzo zadowolony).

Maar dit alles is een natuurlyk gevolg van de omstandigheden, en omdat ik op de zaken pas. (Ale to wszystko jest naturalnym wynikiem okolicznosci i dlatego, ze dbam o interesy; maar dit alles is een natuurlyk gevolg van de omstandigheden – ale to wszystko jest naturalnym wynikiem okolicznosci, en omdat ik op de zaken pas – i dlatego, ze dbam o interesy).

Voor myn deugd eisch ik niets. (Nie zadam niczego za moja cnote; voor myn deugd eisch ik niets – nie zadam niczego za moja cnote).

En dat ik toch deugdzaam b?n, blykt uit myn liefde voor de waarheid. (A to, ze jestem cnotliwy, wynika z mojej milosci do prawdy; en dat ik toch deugdzaam b?n – a to, ze jestem cnotliwy, blykt uit myn liefde voor de waarheid – wynika z mojej milosci do prawdy).

Deze is, na myn gehechtheid aan het geloof, myn hoofdneiging. (Jest to, po mojej przywiazaniu do wiary, moja glоwna sklonnosc; deze is, na myn gehechtheid aan het geloof – jest to, po mojej przywiazaniu do wiary, myn hoofdneiging – moja glоwna sklonnosc).

En ik wenschte dat ge hiervan overtuigd waart, lezer, omdat het de verontschuldiging is voor 't schryven van dit boek. (I chcialbym, abys, czytelniku, byl o tym przekonany, poniewaz jest to usprawiedliwienie dla napisania tej ksiazki; en ik wenschte dat ge hiervan overtuigd waart, lezer – i chcialbym, abys, czytelniku, byl o tym przekonany, omdat het de verontschuldiging is voor 't schryven van dit boek – poniewaz jest to usprawiedliwienie dla napisania tej ksiazki).

Een tweede neiging, die my even sterk als waarheidsliefde beheerscht, is de hartstocht voor myn vak. (Druga sklonnoscia, ktоra rzadzi mna rоwnie mocno jak milosc do prawdy, jest pasja do mojego zawodu; een tweede neiging, die my even sterk als waarheidsliefde beheerscht – druga sklonnoscia, ktоra rzadzi mna rоwnie mocno jak milosc do prawdy, is de hartstocht voor myn vak – jest pasja do mojego zawodu).

Ik ben namelyk makelaar in koffi, Lauriergracht No 37. (Jestem bowiem maklerem kawowym, Lauriergracht nr 37; ik ben namelyk makelaar in koffi – jestem bowiem maklerem kawowym, Lauriergracht No 37 – Lauriergracht nr 37).

Welnu, lezer, aan myn onkreukbare liefde voor de waarheid, en aan myn yver voor de zaken, hebt gy te danken dat deze bladen geschreven zyn. (Cоz, czytelniku, mojej nieskazitelnej milosci do prawdy i mojej gorliwosci w interesach zawdzieczasz, ze te strony zostaly napisane; welnu, lezer – cоz, czytelniku, aan myn onkreukbare liefde voor de waarheid – mojej nieskazitelnej milosci do prawdy, en aan myn yver voor de zaken – i mojej gorliwosci w interesach, hebt gy te danken dat deze bladen geschreven zyn – zawdzieczasz, ze te strony zostaly napisane).

Ik zal u vertellen hoe dit is toegegaan. (Opowiem ci, jak do tego doszlo; ik zal u vertellen hoe dit is toegegaan – opowiem ci, jak do tego doszlo).

Daar ik nu voor 't oogenblik afscheid van u neem – ik moet naar de beurs – noodig ik u straks op een tweede hoofdstuk. (Poniewaz teraz chwilowo sie z toba zegnam – musze isc na gielde – zapraszam cie pоzniej na drugi rozdzial; daar ik nu voor 't oogenblik afscheid van u neem – poniewaz teraz chwilowo sie z toba zegnam, ik moet naar de beurs – musze isc na gielde, noodig ik u straks op een tweede hoofdstuk – zapraszam cie pоzniej na drugi rozdzial).

Tot weerziens dus! (Do zobaczenia zatem!; tot weerziens dus – do zobaczenia zatem).

Eilieve, steek het by u… 't is een kleine moeite… het kan te-pas komen… ei zie, daar is het: een adreskaartje! (Prosze, wez to ze soba… to maly wysilek… moze sie przydac… o, zobacz, tu jest: wizytоwka!; eilieve, steek het by u – prosze, wez to ze soba, 't is een kleine moeite – to maly wysilek, het kan te-pas komen – moze sie przydac, ei zie, daar is het: een adreskaartje – o, zobacz, tu jest: wizytоwka).

Die Co ben ik, sedert de Meyers er uit zyn… de oude Last is myn schoonvader. (Jestem Co, odkad Meyers odeszli… stary Last to mоj tesc; die Co ben ik – jestem Co, sedert de Meyers er uit zyn – odkad Meyers odeszli, de oude Last is myn schoonvader – stary Last to mоj tesc).

Rozdzial 2: Decyzja o napisaniu ksiazki

Tweede hoofdstuk

Het was slap op de beurs, maar de voorjaarsveiling zal 't wel goed maken. (Bylo malo ruchu na gieldzie, ale wiosenna aukcja na pewno to naprawi; het – to, was – bylo, slap – malo ruchu, op de beurs – na gieldzie, maar – ale, de voorjaarsveiling – wiosenna aukcja, zal 't wel goed maken – na pewno to naprawi).

Denk niet dat er niets by ons omgaat. By Busselinck & Waterman is 't nog slapper. (Nie mysl, ze u nas nic sie nie dzieje. U Busselinck & Waterman jest jeszcze gorzej; denk niet – nie mysl, dat er niets by ons omgaat – ze u nas nic sie nie dzieje, by – u, Busselinck & Waterman – Busselinck & Waterman, is 't nog slapper – jest jeszcze gorzej).

Een vreemde wereld! Men woont zoo iets by, als men zoo'n twintig jaren de beurs bezoekt. (Dziwny swiat! Takie rzeczy sie widzi, kiedy sie przez okolo dwadziescia lat odwiedza gielde; een vreemde wereld – dziwny swiat, men woont zoo iets by – takie rzeczy sie widzi, als men zoo'n twintig jaren de beurs bezoekt – kiedy sie przez okolo dwadziescia lat odwiedza gielde).

Verbeeld u dat ze daar getracht hebben – Busselinck & Waterman, meen ik – my Ludwig Stern aftenemen. (Wyobraz sobie, ze prоbowali tam – mam na mysli Busselinck & Waterman – odebrac mi Ludwiga Sterna; verbeeld u dat ze daar getracht hebben – wyobraz sobie, ze prоbowali tam, Busselinck & Waterman, meen ik – mam na mysli Busselinck & Waterman, my Ludwig Stern aftenemen – odebrac mi Ludwiga Sterna).

Daar ik niet weet of gy aan de beurs bekend zyt, wil ik u even zeggen dat Stern een eerst huis is in koffi te Hamburg, dat altyd door Last & Co is bediend geworden. (Poniewaz nie wiem, czy jestes zaznajomiony z gielda, chcialbym ci powiedziec, ze Stern to pierwsza firma kawowa w Hamburgu, ktоra zawsze byla obslugiwana przez Last & Co; daar ik niet weet of gy aan de beurs bekend zyt – poniewaz nie wiem, czy jestes zaznajomiony z gielda, wil ik u even zeggen – chcialbym ci powiedziec, dat Stern een eerst huis is in koffi te Hamburg – ze Stern to pierwsza firma kawowa w Hamburgu, dat altyd door Last & Co is bediend geworden – ktоra zawsze byla obslugiwana przez Last & Co).

Heel toevallig kwam ik daar achter… ik meen achter de knoeiery van Busselinck & Waterman. (Bardzo przypadkowo odkrylem… mam na mysli przekret Busselinck & Waterman; heel toevallig – bardzo przypadkowo, kwam ik daar achter – odkrylem to, ik meen achter de knoeiery van Busselinck & Waterman – mam na mysli przekret Busselinck & Waterman).

Zy zouden een kwart procent van de courtage laten vallen – onderkruipers zyn het, anders niet! – en zie nu eens wat ik gedaan heb om dien slag afteweren. (Znizyliby prowizje o cwierc procent – to oszusci, nic wiecej! – i zobacz, co zrobilem, aby odeprzec ten cios; zy zouden een kwart procent van de courtage laten vallen – znizyliby prowizje o cwierc procent, onderkruipers zyn het, anders niet – to oszusci, nic wiecej, en zie nu eens wat ik gedaan heb om dien slag afteweren – i zobacz, co zrobilem, aby odeprzec ten cios).

Een ander in myn plaats had misschien aan Ludwig Stern geschreven dat hy ook wat zou laten vallen, dat hy hoopte op konsideratie om de langdurige diensten van Last & Co… (Ktos inny na moim miejscu moze napisalby do Ludwiga Sterna, ze rоwniez troche obnizy, majac nadzieje na uznanie za dlugotrwale uslugi Last & Co…; een ander in myn plaats had misschien aan Ludwig Stern geschreven – ktos inny na moim miejscu moze napisalby do Ludwiga Sterna, dat hy ook wat zou laten vallen – ze rоwniez troche obnizy, dat hy hoopte op konsideratie om de langdurige diensten van Last & Co – majac nadzieje na uznanie za dlugotrwale uslugi Last & Co).

Ik heb uitgerekend dat de firma, sedert ruim vyftig jaren, vier ton aan Stern verdiend heeft. (Wyliczylem, ze firma, od ponad piecdziesieciu lat, zarobila cztery tony na Sternie; ik heb uitgerekend dat de firma – wyliczylem, ze firma, sedert ruim vyftig jaren – od ponad piecdziesieciu lat, vier ton aan Stern verdiend heeft – zarobila cztery tony na Sternie).

Die konnexie dateert van 't kontinentaal stelsel, toen wy de koloniale waren insmokkelden van Helgoland. (Ta znajomosc siega systemu kontynentalnego, kiedy przemycalismy towary kolonialne z Helgolandu; die konnexie dateert van 't kontinentaal stelsel – ta znajomosc siega systemu kontynentalnego, toen wy de koloniale waren insmokkelden van Helgoland – kiedy przemycalismy towary kolonialne z Helgolandu).

Ja, wie weet wat 'n ander al zoo zou geschreven hebben. (Tak, kto wie, co jeszcze ktos inny by napisal; ja, wie weet wat 'n ander al zoo zou geschreven hebben – tak, kto wie, co jeszcze ktos inny by napisal).

Maar neen, onderkruipen doe ik niet. (Ale nie, nie oszukuje; maar neen – ale nie, onderkruipen doe ik niet – nie oszukuje).

Ik ben naar Polen gegaan, liet me pen en papier geven, en schreef: (Pojechalem do Polski, kazalem sobie dac piоro i papier, i napisalem; ik ben naar Polen gegaan – pojechalem do Polski, liet me pen en papier geven – kazalem sobie dac piоro i papier, en schreef – i napisalem).

Dat de groote uitbreiding die onze zaken den laatsten tyd genomen hadden, vooral door de vele ge?erde orders uit Noord-Duitschland… (Ze duzy rozwоj, jaki nasze interesy ostatnio przybraly, zwlaszcza dzieki wielu cenionym zamоwieniom z Pоlnocnych Niemiec…; dat de groote uitbreiding – ze duzy rozwоj, die onze zaken den laatsten tyd genomen hadden – jaki nasze interesy ostatnio przybraly, vooral door de vele ge?erde orders uit Noord-Duitschland – zwlaszcza dzieki wielu cenionym zamоwieniom z Pоlnocnych Niemiec).

't Is de zuivere waarheid! (To czysta prawda!; 't is de zuivere waarheid – to czysta prawda).

Dat die uitbreiding eenige vermeerdering van ons personeel noodzakelyk maakte. (Ze ten rozwоj wymagal pewnego zwiekszenia naszego personelu; dat die uitbreiding – ze ten rozwоj, eenige vermeerdering van ons personeel noodzakelyk maakte – wymagal pewnego zwiekszenia naszego personelu).

't Is de waarheid! Gister-avend nog was de boekhouder na elven op 't kantoor, om zyn bril te zoeken. (To prawda! Wczoraj wieczorem ksiegowy jeszcze po jedenastej szukal na biurku swoich okularоw; 't is de waarheid – to prawda, gister-avend nog – wczoraj wieczorem, was de boekhouder na elven op 't kantoor – ksiegowy jeszcze po jedenastej byl w biurze, om zyn bril te zoeken – aby szukac swoich okularоw).

Dat vooral zich de behoefte deed gevoelen aan fatsoenlyke, welopgevoede jongelieden, voor de korrespondentie in het duitsch. (Ze przede wszystkim odczuwano potrzebe porzadnych, dobrze wychowanych mlodych ludzi do korespondencji po niemiecku; dat vooral zich de behoefte deed gevoelen – ze przede wszystkim odczuwano potrzebe, aan fatsoenlyke, welopgevoede jongelieden – porzadnych, dobrze wychowanych mlodych ludzi, voor de korrespondentie in het duitsch – do korespondencji po niemiecku).

Dat wel-is-waar veel duitsche jongelingen, in Amsterdam aanwezig, hiertoe de vereischte bekwaamheden bezaten, maar dat een huis dat zich respekteert… (Ze wprawdzie wielu mlodych Niemcоw, obecnych w Amsterdamie, posiadalo do tego wymagane kwalifikacje, ale ze dom, ktоry sie szanuje…; dat wel-is-waar veel duitsche jongelingen – ze wprawdzie wielu mlodych Niemcоw, in Amsterdam aanwezig – obecnych w Amsterdamie, hiertoe de vereischte bekwaamheden bezaten – posiadalo do tego wymagane kwalifikacje, maar dat een huis dat zich respekteert – ale ze dom, ktоry sie szanuje…).

't Is de zuivere waarheid! (To czysta prawda!; 't is de zuivere waarheid – to czysta prawda).

By de toenemende ligtzinnigheid en onzedelykheid onder de jeugd, by het dagelyks aangroeien van het getal fortuinzoekers, en met het oog op de noodzakelykheid om soliditeit van gedrag, hand-aan-hand te doen gaan met soliditeit in de uitvoering van de gegeven orders… (Przy rosnacej lekkomyslnosci i nieprzyzwoitosci wsrоd mlodziezy, przy codziennym wzroscie liczby poszukiwaczy fortun, i majac na uwadze koniecznosc laczenia solidnosci zachowania z solidnoscia w wykonywaniu danych zamоwien…; by de toenemende ligtzinnigheid en onzedelykheid onder de jeugd – przy rosnacej lekkomyslnosci i nieprzyzwoitosci wsrоd mlodziezy, by het dagelyks aangroeien van het getal fortuinzoekers – przy codziennym wzroscie liczby poszukiwaczy fortun, en met het oog op de noodzakelykheid – i majac na uwadze koniecznosc, om soliditeit van gedrag – laczenia solidnosci zachowania, hand-aan-hand te doen gaan met soliditeit – z solidnoscia, in de uitvoering van de gegeven orders – w wykonywaniu danych zamоwien).

't Is, waarachtig, alles de zuivere waarheid! (To naprawde, wszystko czysta prawda!; 't is, waarachtig, alles de zuivere waarheid – to naprawde, wszystko czysta prawda).

Dat zulk een huis – ik bedoel Last & Co, makelaars in koffi, Lauriergracht No 37 – niet omzichtig genoeg wezen kon met het engageeren van sujetten. (Ze taki dom – mam na mysli Last & Co, maklerzy kawy, Lauriergracht nr 37 – nie mоgl byc wystarczajaco ostrozny przy zatrudnianiu pracownikоw; dat zulk een huis – ze taki dom, ik bedoel Last & Co, makelaars in koffi, Lauriergracht No 37 – mam na mysli Last & Co, maklerzy kawy, Lauriergracht nr 37, niet omzichtig genoeg wezen kon – nie mоgl byc wystarczajaco ostrozny, met het engageeren van sujetten – przy zatrudnianiu pracownikоw).

Dit alles is de zuivere waarheid, lezer! Weet ge wel, dat de jonge Duitscher, die op de beurs by pilaar 17 stond, weggeloopen is met de dochter van Busselinck & Waterman? Onze Marie wordt ook al dertien in September. (To wszystko jest czysta prawda, czytelniku! Czy wiesz, ze mlody Niemiec, ktоry stal na gieldzie przy filarze 17, uciekl z cоrka Busselinck & Waterman? Nasza Marie rоwniez skonczy trzynascie lat we wrzesniu; dit alles is de zuivere waarheid, lezer – to wszystko jest czysta prawda, czytelniku, weet ge wel, dat de jonge Duitscher – czy wiesz, ze mlody Niemiec, die op de beurs by pilaar 17 stond – ktоry stal na gieldzie przy filarze 17, weggeloopen is met de dochter van Busselinck & Waterman – uciekl z cоrka Busselinck & Waterman, onze Marie wordt ook al dertien in September – nasza Marie rоwniez skonczy trzynascie lat we wrzesniu).

Dat ik de eer had gehad van den heer Saffeler te vernemen – Saffeler reist voor Stern – dat de geachte chef der firma, de heer Ludwig Stern, een zoon had, den heer Ernest Stern, die ter volmaking zyner kommercieele kennis, eenigen tyd in een hollandsch huis wenschte ge?mploieerd te zyn. (Ze mialem zaszczyt dowiedziec sie od pana Saffelera – Saffeler podrоzuje dla Sterna – ze szanowany szef firmy, pan Ludwig Stern, mial syna, pana Ernesta Sterna, ktоry dla uzupelnienia swojej wiedzy handlowej, chcialby byc zatrudniony przez pewien czas w holenderskim domu; dat ik de eer had gehad van den heer Saffeler te vernemen – ze mialem zaszczyt dowiedziec sie od pana Saffelera, Saffeler reist voor Stern – Saffeler podrоzuje dla Sterna, dat de geachte chef der firma, de heer Ludwig Stern, een zoon had – ze szanowany szef firmy, pan Ludwig Stern, mial syna, den heer Ernest Stern – pana Ernesta Sterna, die ter volmaking zyner kommercieele kennis – ktоry dla uzupelnienia swojej wiedzy handlowej, eenigen tyd in een hollandsch huis wenschte ge?mploieerd te zyn – chcialby byc zatrudniony przez pewien czas w holenderskim domu).

Dat ik met het oog op… (Ze majac na uwadze…; dat ik met het oog op – ze majac na uwadze).

Hier herhaalde ik weer al die onzedelykheid, en vertelde de geschiedenis der dochter van Busselinck & Waterman. Niet om iemand zwart te maken… neen, bekladden ligt nu juist heelemaal niet in myn manier! Maar… het kan nooit kwaad dat ze 't weten, dunkt me. (Tutaj powtоrzylem cala te nieprzyzwoitosc i opowiedzialem historie cоrki Busselinck & Waterman. Nie po to, aby kogos oczernic… nie, oczernianie nie lezy w mojej naturze! Ale… nigdy nie zaszkodzi, aby to wiedzieli, wydaje mi sie; hier herhaalde ik weer al die onzedelykheid – tutaj powtоrzylem cala te nieprzyzwoitosc, en vertelde de geschiedenis der dochter van Busselinck & Waterman – i opowiedzialem historie cоrki Busselinck & Waterman, niet om iemand zwart te maken – nie po to, aby kogos oczernic, neen, bekladden ligt nu juist heelemaal niet in myn manier – nie, oczernianie nie lezy w mojej naturze, maar het kan nooit kwaad dat ze 't weten, dunkt me – ale nigdy nie zaszkodzi, aby to wiedzieli, wydaje mi sie).

Dat ik met het oog dааrop, niets liever wenschte dan den heer Ernest Stern belast te zien met de duitsche korrespondentie van ons huis. (Ze majac na uwadze to, niczego bardziej nie pragnalem niz zobaczyc pana Ernesta Sterna obciazonego niemiecka korespondencja naszego domu; dat ik met het oog dааrop – ze majac na uwadze to, niets liever wenschte dan den heer Ernest Stern – niczego bardziej nie pragnalem niz zobaczyc pana Ernesta Sterna, belast te zien met de duitsche korrespondentie van ons huis – obciazonego niemiecka korespondencja naszego domu).

Uit kiesheid vermeed ik alle toespeling op honorarium of salaris. (Z uprzejmosci unikalem wszelkich aluzji do honorarium lub pensji; uit kiesheid – z uprzejmosci, vermeed ik alle toespeling op honorarium of salaris – unikalem wszelkich aluzji do honorarium lub pensji).

Maar ik voegde er by: (Ale dodalem:; maar ik voegde er by – ale dodalem).

Dat, indien de heer Ernest Stern het verblyf ten onzen huize – Lauriergracht No 37 – wilde voor lief nemen, myn vrouw zich bereid verklaarde als een moeder voor hem te zorgen, en dat zyn linnengoed in huis zou versteld worden. (Ze, jesli pan Ernest Stern zechcialby przyjac pobyt w naszym domu – Lauriergracht nr 37 – moja zona zadeklarowala sie troszczyc sie o niego jak matka, a jego bielizna bedzie naprawiana w domu; dat indien de heer Ernest Stern het verblyf ten onzen huize – ze, jesli pan Ernest Stern zechcialby przyjac pobyt w naszym domu, Lauriergracht No 37 – Lauriergracht nr 37, wilde voor lief nemen – zechcialby przyjac, myn vrouw zich bereid verklaarde als een moeder voor hem te zorgen – moja zona zadeklarowala sie troszczyc sie o niego jak matka, en dat zyn linnengoed in huis zou versteld worden – a jego bielizna bedzie naprawiana w domu).

Dit is de zuivere waarheid, want Marie stopt en maast heel lief. (To jest czysta prawda, poniewaz Marie pieknie ceruje i szyje; dit is de zuivere waarheid – to jest czysta prawda, want Marie stopt en maast heel lief – poniewaz Marie pieknie ceruje i szyje).

En ten-slotte: (I na koniec:; en ten-slotte – i na koniec).

Dat by ons de Heer gediend werd. (Ze u nas sluzy sie Panu; dat by ons – ze u nas, de Heer gediend werd – sluzy sie Panu).

Die kan hy in zyn zak steken, want de Sterns zyn Luthersch. (To moze schowac do kieszeni, bo Sternowie sa luteranami; die kan hy in zyn zak steken – to moze schowac do kieszeni, want de Sterns zyn Luthersch – bo Sternowie sa luteranami).

En ik verzond myn brief. (I wyslalem mоj list; en ik verzond myn brief – i wyslalem mоj list).

Ge begrypt dat de oude Stern niet goedschiks by Busselinck & Waterman kan overgaan, als de jonge by ons aan 't kantoor is. (Rozumiesz, ze stary Stern nie moze po prostu przejsc do Busselinck & Waterman, jesli mlody jest w naszym biurze; ge begrypt dat de oude Stern niet goedschiks by Busselinck & Waterman kan overgaan – rozumiesz, ze stary Stern nie moze po prostu przejsc do Busselinck & Waterman, als de jonge by ons aan 't kantoor is – jesli mlody jest w naszym biurze).

Ik ben zeer benieuwd naar het antwoord. (Jestem bardzo ciekawy odpowiedzi; ik ben zeer benieuwd naar het antwoord – jestem bardzo ciekawy odpowiedzi).

Om nu terug te komen op myn boek. Voor eenigen tyd kom ik 's avends door de Kalverstraat, en bleef staan kyken naar den winkel van een kruienier, die zich bezighield met het sorteeren van een partytje Java, ordinair, mooi-geel, Cheribon-aard, iets gebroken, met veegsel, dat me zeer interesseerde, want ik let altyd op alles. (Aby teraz wrоcic do mojej ksiazki. Pewnego czasu wieczorem przechodzilem przez Kalverstraat i zatrzymalem sie, aby popatrzec na sklep spozywczy, ktоry zajmowal sie sortowaniem partii Jawy, zwyklej, pieknie zоltej, typu Cheribon, nieco polamanej, z odpadkami, co mnie bardzo zainteresowalo, poniewaz zawsze na wszystko zwracam uwage; om nu terug te komen op myn boek – aby teraz wrоcic do mojej ksiazki, voor eenigen tyd kom ik 's avends door de Kalverstraat – pewnego czasu wieczorem przechodzilem przez Kalverstraat, en bleef staan kyken naar den winkel van een kruienier – i zatrzymalem sie, aby popatrzec na sklep spozywczy, die zich bezighield met het sorteeren van een partytje Java – ktоry zajmowal sie sortowaniem partii Jawy, ordinair, mooi-geel, Cheribon-aard – zwyklej, pieknie zоltej, typu Cheribon, iets gebroken, met veegsel – nieco polamanej, z odpadkami, dat me zeer interesseerde – co mnie bardzo zainteresowalo, want ik let altyd op alles – poniewaz zawsze na wszystko zwracam uwage).

Daar viel my op-eenmaal een heer in 't oog, die daarnaast voor een boekwinkel stond en me bekend voorkwam. (Tam nagle wpadl mi w oko dzentelmen, ktоry stal przed ksiegarnia obok i wydawal mi sie znajomy; daar viel my op-eenmaal een heer in 't oog – tam nagle wpadl mi w oko dzentelmen, die daarnaast voor een boekwinkel stond – ktоry stal przed ksiegarnia obok, en me bekend voorkwam – i wydawal mi sie znajomy).

Hy scheen ook my te herkennen, want onze blikken ontmoetten elkander gedurig. (Zdawalo sie, ze mnie rоwniez rozpoznal, poniewaz nasze spojrzenia stale sie spotykaly; hy scheen ook my te herkennen – zdawalo sie, ze mnie rоwniez rozpoznal, want onze blikken ontmoetten elkander gedurig – poniewaz nasze spojrzenia stale sie spotykaly).

Ik moet betuigen dat ik te verdiept was in 't veegsel, om terstond optemerken, wat ik namelyk later zag, dat hy vry kaal in de kleeren stak. (Musze przyznac, ze bylem zbyt pochloniety odpadkami, aby od razu zauwazyc, co pоzniej dostrzeglem, ze byl dosc skromnie ubrany; ik moet betuigen dat ik te verdiept was in 't veegsel – musze przyznac, ze bylem zbyt pochloniety odpadkami, om terstond optemerken – aby od razu zauwazyc, wat ik namelyk later zag – co pоzniej dostrzeglem, dat hy vry kaal in de kleeren stak – ze byl dosc skromnie ubrany).

Anders had ik de zaak daarby gelaten. Maar op-eens schoot my de gedachte in, dat hy misschien reiziger was van een duitsch huis, die een solieden makelaar zocht. (W przeciwnym razie zostawilbym to. Ale nagle przyszlo mi do glowy, ze moze byl podrоznikiem z niemieckiej firmy, ktоry szukal solidnego maklera; anders had ik de zaak daarby gelaten – w przeciwnym razie zostawilbym to, maar op-eens schoot my de gedachte in – ale nagle przyszlo mi do glowy, dat hy misschien reiziger was van een duitsch huis – ze moze byl podrоznikiem z niemieckiej firmy, die een solieden makelaar zocht – ktоry szukal solidnego maklera).

Hy had dan ook wel iets van een Duitscher, en van een reiziger ook. (Mial w sobie cos z Niemca, a takze z podrоznika; hy had dan ook wel iets van een Duitscher – mial w sobie cos z Niemca, en van een reiziger ook – a takze z podrоznika).

Hy was zeer blond, had blauwe oogen, en in houding en kleeding iets dat den vreemdeling verraadde. (Byl bardzo blond, mial niebieskie oczy i w postawie oraz ubraniu cos, co zdradzalo obcokrajowca; hy was zeer blond – byl bardzo blond, had blauwe oogen – mial niebieskie oczy, en in houding en kleeding – i w postawie oraz ubraniu, iets dat den vreemdeling verraadde – cos, co zdradzalo obcokrajowca).

In-plaats van een behoorlyken winterjas, hing hem een soort van sjaal over den schouder – Frits zegt ‘shawl’ maar dit doe ik niet – alsof hy zoo van de reis kwam. (Zamiast porzadnego plaszcza zimowego, mial na ramieniu cos w rodzaju szala – Frits mоwi ‘shawl’, ale ja tego nie robie – jakby wlasnie wrоcil z podrоzy; in-plaats van een behoorlyken winterjas – zamiast porzadnego plaszcza zimowego, hing hem een soort van sjaal over den schouder – mial na ramieniu cos w rodzaju szala, Frits zegt ‘shawl’ maar dit doe ik niet – Frits mоwi ‘shawl’, ale ja tego nie robie, alsof hy zoo van de reis kwam – jakby wlasnie wrоcil z podrоzy).

Ik meende een klant te zien, en gaf hem een adreskaartje: Last & Co, makelaars in koffi, Lauriergracht No 37. (Myslalem, ze widze klienta, i dalem mu wizytоwke: Last & Co, maklerzy kawy, Lauriergracht nr 37; ik meende een klant te zien – myslalem, ze widze klienta, en gaf hem een adreskaartje – i dalem mu wizytоwke, Last & Co, makelaars in koffi, Lauriergracht No 37 – Last & Co, maklerzy kawy, Lauriergracht nr 37).

Hy hield het by de gasvlam, en zeide: ‘ik dank u, maar ik heb me vergist. Ik dacht het genoegen te hebben een ouden schoolkameraad voor me te zien, maar… Last? Dit is de naam niet.’ (Trzymal to przy plomieniu gazowym i powiedzial: ‘dziekuje, ale sie pomylilem. Myslalem, ze mam przyjemnosc zobaczyc starego kolege ze szkoly, ale… Last? To nie jest to nazwisko.’; hy hield het by de gasvlam – trzymal to przy plomieniu gazowym, en zeide – i powiedzial, ik dank u, maar ik heb me vergist – dziekuje, ale sie pomylilem, ik dacht het genoegen te hebben een ouden schoolkameraad voor me te zien – myslalem, ze mam przyjemnosc zobaczyc starego kolege ze szkoly, maar… Last? Dit is de naam niet – ale… Last? To nie jest to nazwisko).